Prestafélagsritið - 01.01.1928, Blaðsíða 34

Prestafélagsritið.
Rannsóknirnar um æfi ]esú.
29
-ann: »Átjánda öldin var ekki sagnfræðiöld. Hún skildi aldrei
neinn nema sjálfa sig«. Reimarus hafði ekki heldur nokkra
hugmynd um það, að prófa þyrfti heimildirnar og gera mun
á þeim. »GuðspjalIamennirnir«, segir hann, »fóru alveg eins
að og þýzkir háskólakennarar, þegar þeir eru að rita sögu-
ágrip sín«. Það var einfalt mál og út í bláinn. Öll undur og
kraftaverk þurkar Reimarus vandlega út. Upprisan er ekkert
annað en það, að lærisveinarnir eru ófúsir á að fara heim
við svo búið, þegar Jesús hafði verið líflátinn. Þeir stela þvi
líkinu úr gröfinni og segja að hann sé upprisinn. Þetta var
skoðun, sem Kelsos kom með um árið 100 e. Kr., svo að
synd væri að segja, að hún væri frumleg! Segir hann, að
nærri megi geta, hvort postularnir hefði ekki haldið sýning á
]esú eftir upprisuna, ef hann hefði í raun og veru risið upp
frá dauðum!
Móti bók Reimarusar — og Lessing fyrir það, að gefa
hana út — ritaði biblíufræðingurinn ]. S. Semler (d. 1791),
einn af forgöngumönnum »ratíónalismans«, forlærður maður
«9 afskaplega afkastamikill rithöfundur. Fann hann einkum
nð því, að Reimarus beitti ekki vísindalegum aðferðum,
rannsakaði heimildirnar og setti hvern viðburð í sína réttu
•sögulegu umgerð. Vísindareglur Semlers voru sjálfsagt góðar,
en hann beitti þeim ekki vel sjálfur, og sögulega umgerðin
var ekki vel skýr. Postularnir, eins og hann lýsti þeim, þykja
ótrúlega líkir prestum og prófessorum á 18. öld.
Svo má segja, að allir »ratíónalistarnir« fetuðu trúlega í
fótspor Semlers og bættu þar litlu við, þó að nógu væri það
mikið, sem þeir afköstuðu. Vísindastarf þeirra var miklu
merkilegra á öðrum sviðum. »Vísindin« koma aðallega fram í
því, að skera burt öll kraftaverk og undur. Þegar það hafði
verið gert, þóttust þeir vera komnir inn að »sjálfum sögu-
kjarnanum*. Doktor Paulus nokkur, sem kallaður var »ekki-
postuli*, hálærður maður og frægur, er ágætt sýnishorn þess-
ara manna. Hann skýrir öll undrin »náttúrlega«. Þegar ]esús
mettar 5000 manns er því svo farið, að í raun og veru var
°ógur matur til, en þeir sem hann áttu voru svo nízkir, að