Prestafélagsritið - 01.01.1928, Blaðsíða 44

Presiaféiagsritiö. Rannsóknimar um æfi ]esú. 39
að kyngja ýmsum veikum röksemdum, enda hafði hann mikla
þörf á slíku. Margt í ritum hans um þessi efni er næsta bág-
borið og hvert hálmstrá er látið bera ærið mikinn þunga. En
hann var röskur í deilunum, og margt af því, sem hann vék
að andstæðingunum, var orð í tíma talað. Það hefir verið
sagt, að margt mætti læra af því, sem hann segir um and-
stæðingana, en minna af því, sem hann heldur fram sjálfur.
En veikast af öllu í þessum fræðum hans var það, að hann
gat aldrei sýnt með neinum líkum, hvernig goðsagnir um
Attis og Adónis og annað slíkt efni, gat orðið að frásögnum
guðspjallanna um ]esú. Því að þess verður áð gæta, að þó
að guðspjöllin lýsi ]esú sem syni Guðs, þá lýsa þau honum
einnig sem manni austur á Gyðingalandi, sem gekk um kring,
prédikaði í samkunduhúsum, deildi við Farísea og fræðimenn
um ákveðin deilumál dagsins og hafði alla háttsemi manna.
Þetta verður að nægja um bók Drews. Og ekki verður
hér heldur talað frekar um allar þær bókmentir, sem af þessu
risu og flæddu um landið og allan heim. En sjaldan hefir
harðari hríð verið háð um vísindaleg efni. Gamlir prófessorar,
sem aldrei höfðu haggast frá háskóla sínum, hófu ferðir um
landið til þess að taka þátt í orustunni. Mun óhætt að segja,
að deilunni hafi lokið með því, að mönnum þótti Drews ekki
endast rökin til þess að sanna mál sitt. En deilan lægði á
hinn bóginn mjög rosta þeirra, sem alt þóttust geta sannað
»sögulega«. Hún leiddi vel í ljós takmörk þekkingar vorrar á
þessum efnum.
Þess má geta hér, að löngu síðar (1925) gaf Georg Brandes
út bók um þetta efni, sem hann kallaði »Sagnet om ]esus«,
Þjóðsagan um ]esú. Deilan var þá um garð gengin og ekkert
nýtt kom fram hjá honum. Þótti bókin sýna það helzt, að nú
væri jöfurr tekinn að gerast gamlaður, og hún vakti ekki
einu sinni verulegt umtal í Danmörku, hvað þá víðar.
Síðan deilu þessari lauk, hefir verið fremur lygnt yfir þessu
iandi. Vitni höfðu verið leidd, og það þótti sannast, að ]esús