Prestafélagsritið - 01.01.1928, Blaðsíða 156
142
Gunnar Árnason:
Preslafélag*rítiö^
um að ákveða, né getur meÖ nokkrum sönnum rétti lögboðið*
hvaða barnalærdómsbækur skuli nota innan kirkjunnar, hvers-
konar prestaskóla hún skuli hafa, hvernig guðsþjónustunni beri
að haga, eða hverjir séu andlega hæfir til prestsskapar eða
annara beinna kirkjustarfa. Ekki heldur hvaða kjrkjuaga megi
beita. Mér skilst ekki betur, en að kirkjan eigi fulla kröfu
til — og hafi beinan rétt til fulls og óskoraðs löggjafar- og
framkvæmdarvalds í þessum og öðrum einkamálum sínum.
Virðist mér líka að ríkinu ætti að vera ljúft að viðurkenna
það, því vafalaust er, að hefði kirkjan sjálfsforræði í þeim
málum, væri einingin og samstarfið innan hennar meira en nú
er. Hún myndi þá starfa miklu ótrauðar og fá hálfu meira
ágengt, en það er jafnt í þágu ríkisins sem hennar að svo sé.
Nú mætti spyrja: Væri ekki allra æskilegast fyrir ríki og
kirkju, að þau væru algjörlega óháð hvort öðru? Sumir ætla
það. Þeir halda að fríkirkjufyrirkomulagið sé bezta kirkju-
skipunin. Ég tel ekki að svo sé, eins og nú standa sakir.
Fríkirkjan hefir marga galla, og er fráleitt laus við ríkið,
verður að útkljá mörg mál í samráði við það. Og af því
spretta löngum illar deilur. Og hafi ríkið skilning á eðli og
hlutverki kirkjunnar og vilja til að láta hana njóta fullra rétt-
inda, er vernd þess og stuðningur henni mikilsvirði.
Að mínum dómi er frjáls þjóðkirkja æskilegasta kirkju-
skipunin hér á landi í nánustu framtíð. Hún er og þarfur
fyrirrennari, ef fríkirkja risi upp síðar.
í nágrannalöndum vorum hefir Iíka stefnan verið sú á síð-
ari árum, að gera kirkjurnar þar að frjálsum þjóðkirkjum.
í Englandi, Svíþjóð, Danmörku og Noregi, hefir ötullega verið
unnið að því, að afla kirkjunni sjálfsforræðis í sérmálum henn-
ar, en allur þorrinn hefir verið því fylgjandi að hún væri
áfram í sambandi við ríkið. Mun ekki meira en mál, að vér
hefjum baráttu fyrir líku frelsi kirkju vorri til handa? Hver
skyldi neita því. En það megum vér vita, að vér verðum að
sækja hana enn fastar en aðrir; því í engu Iandi mun kirkjan
hafa verið jafn háð ríkinu og hún er nú hér, nema ef vera
skyldi í Danmörku um eitt skeið.