Prestafélagsritið - 01.01.1928, Blaðsíða 57
52
Sigurður P. Sívertsen:
Prestafélagsritiö.
lestra um áhugamál sín. Hefir ýmislegt af þeim ræðum og
fyrirlestrum verið prentað, bæði sérstakt og í bókum hans:
»Kirkjan og ódauðleikasannanirnar* (1916 og 2. útg. 1919)
og »Árin og eilífðin« (1920). —
Mesta áhugamál séra Haralds öll síðari árin, auk kristin-
dómsmálanna, var rannsókn dularfullra fyrirbrigða. Var hann,
eins og kunnugt er, óþreytandi að kynna sér það mál og
fræða aðra um það með ræðum og ritum. Hafði hann með
afskiftum sínum af þessu máli víðtæk áhrif og djúp á hugi
almennings, en vakti hins vegar megna andstöðu gegn sér af
hálfu þeirra manna, er telja þau mál hindurvitni ein. Hafa
sumir gjört sér í hugarlund, að séra Haraldur hefði orðið
þarfari maður kirkju landsins og kristindómi, ef hann hefði
látið þau mál liggja milli hluta. En þeir, sem bezt þektu séra
Harald, vissu, að hin nýja reynsla, sem fengist hefir við hinar
nýju sálarrannsóknir, gjörðu hann öruggari og ákveðnari í
kristindómsboðun sinni og mögnuðu hann svo, að margir
telja hann nú áhrifaríkasta kennimann landsins á sínum tíma.
Hér skal ekkert staðhæft um gildi »spiritismans« yfirleitt,
en hitt má fullyrða, að afstaða spiritismans til kirkjunnar hér
á landi hefði orðið alt önnur, ef áhrifa séra Haralds hefði
ekki notið að. Var honum það hið mesta áhugamál, að hér
færi ekki eins og sumstaðar í öðrum löndum, að spiritistar
gjörðust andstæðir kirkjunni og kirkjan þeim. Þetta tókst að
vísu ekki til fulls, og mörgum fanst kenna ofstækis og skorts
á umburðarlyndi hjá séra Haraldi sjálfum, þegar hann talaði
um þessi mál og afstöðu kirkjunnar til þeirra. En þessi ákafi
hans, sem ýmist laðaði menn að honum eða fældi frá, stafaði
af því einu, að hann hafði óbilandi sannfæringu um það, að
spiritisminn gæti orðið kirkjunni og kristindóminum til hins
mesta stuðnings, ef rétt væri með farið. Efnishyggjan var
hinn sameiginlegi óvinur, sem gegn var barist, og munu fáir
neita því, að hinar nýju sálarrannsóknir hafi átt drjúgan þátt
í að hnekkja alveldi þeirrar stefnu. Til þess að hnekkja henni
vor á meðal lagði séra Haraldur svo mikið kapp á að öll
gögn væru notuð til þess að sannfæra menn um framhald