Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1973, Side 68

Andvari - 01.01.1973, Side 68
66 PETER HALLBERG ANDVARI jafn kristinn maður og Sturla. En hann vissi, að hann var að skrifa um aðra öld og aðra siði. Hann var höfundur með tilfinningu lyrir hlutföllum og stíl. En hvað um skoðanir og siðferði annarra aðalpersóna, viðriðinna atburð- ina kringum Bergþórshvol? Að því er Flosa varðar, þá veit hann afar vel, að hann og menn hans eru að fremja níðingsverk, þegar þeir ætla sér að brenna fólk inni: „Eru nú tveir kostir, og er hvorgi góður: sá annar að hverfa frá, og er það vor bani, en hinn annar að bera að eld og hrenna þá inni, og er það þó stór ábyrgð fyrir guði,- er vér erum kristnir sjálfir.“ Samt lýkur hann þessu ávarpi sínu með orðunum: „En þó munu vér það bragðs taka“ (328). Þegar allt er um garð gengið, segir maður við hann: ,yÞér hafið mikið stórvirki unnið.“ Flosi svarar: „Bæði munu menn þetta kalla stórvirki og illvirki,“ og hætir við: „Og þó má nú ekki að hafa“ (334). Að því er bezt verður séð, iðrast hann ekki þessa illvirkis; hann varð að gera það, sem hann gerði. Og þrátt fyrir aðdáun sína á Njáli og fjölskyldu hans, lætur höfundurinn ekki í ljós neina vanþóknun á Flosa. Flosi heldur stöðu sinni sem geðfelld persóna til söguloka, en þar hverfur hann á gamals aldri á leið til Islands frá Noregi: „og hefir til þess skips aldri spurzt síðan“ (463). Eftir brennuna er honum einu sinni lýst á þennan hátt: „Flosi var allra manna glaðastur ok beztur heima að hitta, og er svo sagt, að honum hafi flestir hlutir höfðingligast gefnir verið“ (419). Ennfremur er sagt um Flosa: „Hann var svo vinsæll af sínum mönnum, að hann hafði þar vöru að gjöf eða láni, sem hann vildi“ (427) - vissulega sterk meÖmæli í íslendingasögu. Kári Sölmundarson er aðalhetjan í lokaþætti sögunnar, eftir brennuna. Hann er „skapdeildarmaður“ (226) í augum Njáls, tengdaföður síns. Meira að segja andstæÖingur hans, Flosi, er fullur aðdáunar á honum: „Fám mönnum er Kári líkur, og þann veg vilda eg helzt skapfarinn vera sem hann er“ (422). Kári er líka sagður „allra manna vinsælastur" (443). En þessi skapdeildar- maður heldur ekki gerðar sættir eftir hrennuna að Bergþórshvoli. f staðinn heldur hann áfram að drepa brennumenn upp á eigin spýtur. Meðal annars hleypur hann í skála Sigurðar jarls í Orkneyjum og hálsheggur þar mann af slíkum ofsa, að höluðið „fauk upp á horðið fyrir konunginn og jarlana“ (443). Á sama hátt leikur hann annan msnn, síðasta fórnardýr sitt meÖal brennu- manna, meðan sá er að telja silfur sitt: „og nefndi höfuðið tiu, er af fauk bolnum“ (461). Við hevrum ekki eitt einasta brigzlyrði um þennan einlæga manndrápara og einkablóðhefnd hans, hvorki frá- höfundinum né frá neinum öðrum persónum sögunnar. Á siðferðislegan mælikvarða sögunnar sjálfrar og þá væntanlega mælikvarða höfundarins er Kári vafalaust sönn hetja.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192
Side 193
Side 194
Side 195
Side 196

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.