Andvari - 01.01.1884, Blaðsíða 73
Ferðir á suðurland.
71
liveravatn það kólnar, ílýtur út af skálarbörmunum; þá
sezt úr því kísilskán, jafnóðum og það gufar upp; strá,
birkiblöð og aðrir hlutir, sem þar eru lagðir, verða
fljótt steindir. Menn hafa nákvæmlega skoðað, hve
mikið af kísil sezt kring um skálina á dag, og þykjast
sjá af því, að hverahrúður-strýta Geysis sje hjer um
bil 1036 ára gömul. Af því nú strýtan var svo lítil
framan af, og pípan svo stutt, þá voru gosin mjög
smá, og er það því eðlilegt, þótt eigi sje getið um
Geysi í fornsögum vorum. Geysir gýs mjög óreglulega,
og eigi er hægt með neinni vissu að segja, live nær
hann muni gjósa; opt kemur órói í hann, þó ekkert
verði úr gosi; heyrast þá dunur og dynkir neðan-jarðar,
vatnið bólgnar upp í miðri skálinni og kastast ef til
vill nokkra faðma upp í loptið; skálin er hulin í gufu,
en brátt hverfur allt, og hverinn er kominn í samt lag
aptur. Hæðin á vatnssúlunni, sem Geysir sendir upp,
er mjög mismunandi, og ferðamenn, sem þar hafa
komið, segja sitt hver um það; rjett mun vera að telja
bæð vatnssúlunnar hjer um bil hundrað fet. Eggert
Ólafsson segir, að gosin veiði 60 faðma há, sumir tala
um 200 fet, aðrir jafnvel 60 — 80 fet. Menn hafa
reiknað, að Geysir haii sama afl. og gufuvjel með 700
hesta krapti, þegar liann gýs.
Lítið eitt suður af Geysi er Strokkur. Á honum
er engin hrúðurstrýta, h'ddur að oins steinpípa, eins
og strokkur, niður í jörðiria; randirnar á þessari hvera-
lirúðurs-pípu standa nokkra þumlunga upp fyrir flötinn
í kring; annars sjást þar engin vegsummerki. Strokkur
er að ofan 7 fet og 3 þumlungar að þvermáli, en á
26 feta dýpi þrengist pípan svo mjög, að hún er að
eins 1 fet að þvermáli. Gægist maður niður fyrir
barmana, sjest vatnið gulmórautt, bullandi og sjóðandi
niðri í pípunni ; vanalega eru 8— 10 fet niður að því.
Strokkur gýs sjaldan af sjálfsdáðum; vanalcga fylla
menn hann mcð torfi og moldarhnausum; yið það