Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1939, Blaðsíða 114
112
og taka upp samstarf við jafnaldra sína fyrir ýmsum áhuga-
málum þeirra. Verði samstarfið verklegt, svo að unglingarnir
verði að leggja til vinnu sína og krafta, svo sem til byggingar
sundlaugar eða smíða á skíðakofa, samkomuhúsi eða þvl.,
er þetta einhver hinn hezti undirbúningur undir lífið og' hina
margháttuðu starfsemi þess, þvi að framkvæmdirnar eru
jafnan drýgri til dáða en sjálfar hugsjónirnar, og menn læra
meira á þvi að framkvæma verkið en að hugsa um það. Svo
er líka sjálf samvinnan mikils virði, því að hún sníður smám-
saman vankantana af mönnum, kennir þeim að vinna saman
að sameiginlegu markmiði, þykja vænt uni það og' halda því
við, sem hendur og hugur liafa unnið að. En allt er þetta
góður forskóli þeirrar samvinnu, er síðar kann að eiga sér
stað í sjálfu þjóðlífinu.
8. Hlutverk pilta. Það ætti að vera hverjum unglingi metn-
aðarmál að verða sem fvrst að sjálfbjarga manni. Enda er
það nú orðið nokkuð títt meðal æskumanna, þótt þeir stundi
nám eða lærdóm á vetrum, að þeir leiti sér sumarvinnu til
lands eða sjávar. En livorttvegg'ja er hollt og' gagnlegt, því a'ð
auk þess sem þeir hreysta likama sinn með þessu og' vinna
sér nokkuð inn, kynnast þeir með þessu lielztu atvinnuveg-
um þjóðarinnar og fara að taka virkan þátt í lífsbaráttu lienn-
ar. En þetta er hinn æskilegasti undirhúningur undir lífs-
starf þeirra sjálfra.
Það ætti að vera metnaðarmál hvers einasta Islendings að
hjargast sem mest upp á eigin spýtur. En það er orðinn Ijótur
og leiður siður síðari ára, að ungir menn sem gamlir og jafn-
vel heilar stéttir manna leiti til hins opinbera, alþingis, sveil-
ar- og bæjarsjóða og annarra sjóða með allskonar fjárheiðnir
og uppbætur, í stað þess að reyna að hjargast og komast af
af eigin rammleik. Goethe sagði það oftar en einu sinni,
að sá einn gæti heitið maður, er séð gæti fyrir konu og barni
og byggt sér dálítinn Iiúskofa, og það er eins og það sé msélt
til vorra eigin æskumanna, það sem liann segir i einu kvæði
sínu: T i 1 u n n u s t u n n a r :
— Hönd í hönd! og munn r.ð munni!
Mærin kæra, vertu trú!
Ver og kát, pótt viða um unni
velkist sá, sem elskar ])ú.
—- Eins ég bið, er ioks ég lendi
og leita’ í höfn, að svíki ég þig,
regin öll með refsivendi
reiði sinnar ljósti mig.-----