Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.1973, Qupperneq 154

Andvari - 01.01.1973, Qupperneq 154
152 ÞÓRÐUR JÓNSSON ANDVARI og annar skilningur. Að minnsta kosti hefur mér alclrei auðnazt að skilja fólk öðruvísi. Vér látum gamminn geysa og athugum 14. kapítula, er nefnist Sjónarháttur og horf. I stuttu máli má segja, að efni kaflans sé rökstuðningur við þá skoðun höfundar, að sálarástand vort ráði því, hverjum augum vér lítum tilveruna. Það sem vér reynum að sjá og viljum sjá, sjáum vér oft, þótt enginn annar geti greint það. Mér virðist þessi skoðun allútbreidd, og mörg rök renna stoðum undir hana. Engir tveir menn eru alveg eins. Þess vegna svara engir tveir menn þeim áhrifum, er þeir verða fyrir, á sama hátt. Þetta stafar af hinu ólíka horfi manna við tilverunni. Ekki er nóg með, að horf manna sé mismunandi, heldur er horf eins og sama manns sífelldum breytingum undirorpið. Þegar vér reynum að setja oss í spor einhvers annars, nægir ekki, að umhverfi vort og aðstaða sé hin sama og hans. Elorf vort við hlutunum verður að vera eins. Elorfinu getum vér líkt við eins konar gleraugu, er vér sjáum umheiminn með. Á 232. bls. segir: „Mér virðist þvt aðeins einn vegur til þess að skilja aðra til hlítar og sjá með þeirra augum, en hann er sá að komast í sama horf og þeir, líkja eftir viðbragði þeirra og meðferð allri, því sérstöku horfi, viðhragði, meðferð fylgir sérstök sjón á hlutunum." Guðmundur nefnir fjölmörg dæmi þessu til stuðnings. Ég drep einungis á örfá. „Sumir menn hafa megnan viðbjóð á hrossakjöti, er fieir vita, að f>að er hrossakjöt, en neyta þess með beztu lyst og verður einstaklega gott af því, ef þeir halda, að það sé t. d. nautakjöt. Það er þá auðsætt, að eiginleikar kjötsins sjálfs, bragð þess, lykt, litur og efnasamsetning, í sjálfu sér hafa hollar verkanir á líkama þeirra. Fái þeir nú að vita, að þeir hafi etið hrossakjöt, þá verður þeim stundum óglatt, og jafnvel selja því upp. Það er þá bert, að kjötið sjálft vekur ekki viðbjóðinn, heldur gera það hugsanirnar, sem við það eru tengdar" (236. bls.). Allir þekkja þetta af eigin raun. Þegar vér erum í vondu skapi, höfum vér allt á hornum oss. Þá er sem allt gangi í óhaginn. Á öðrum tímum, er vér gleðjumst, lítum vér tilveruna hjörtum augum og tökum mótlæti með jafnaðargeði. Vér getum fundið mergð dæma um slík skaphrigði í skáldskap. Guðmundur nel nir erfiljóð Matthíasar Jochumssonar um Einar Ásmundsson í Nesi: Sýnist oss, er slíkir deyja, sól og sumur scu’ á förum:
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.