Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1939, Blaðsíða 74

72
kirkjunnar og byrja á hinni postullegu trúarjátningu, sem
ekki yrði séð né sannað, að væri frá postulanna dögum; þvi
síður mætti una við hin svonefndu játningarrit frá siðbótai--
tímunum; hann kvað hvern kennara í trúfræðum, og sérstak-
lega svo valinn fund sem þenna, skyldan til að skoða og skýra
heimildir sínar og annarra fvrir öllu því, er kennt væri sem
sáluhjálparatriði; sérstaklega þyrfti að rannsaka samhljóða-
guðspjöllin, er óliætt væri að telja sannsögulegust allra sagna
um Jesú og kenningu lians; kvaðst ræðumaður löngu orðinn
sannfærður um, að óvenjumikið ryk hefði öld eftir öld fallið
vfir allar erfikenningar kristninnar allt frá tíma hins elzta
og einfaldasta kristindóms o. s. frv.
Þegar í byrjun hinnar djörfu og vel fluttu ræðu Magnúsar
fór að koma ys og órói í salinn, og óx svo háreystin, að ekki
heyrðist orð, enda tók forseti aftur og aftur til bjöllunnar
og kallaði hátt, bað ræðumann halda sér við efni dagslcrár-
innar, því slíkar rannsóknir væru allt annað en hér lægi fyrir
. . . Köll í salnum: „Niður með ræðumanninn!“, en aðrir æptu:
„Vér vitum, á hvern vér trúum!“ — En Magnús stóð kyrr,
og er ofurlítið hljóð fékkst, reyndi hann að halda áfram:
„Kenning Jesú hefir verið sett undir mæliask — það má sjá
og sanna af sögunni — trúarjátningar kirkjunnar eru manna-
verk!“ — (Yfirtaks óhljóð). Nú hrópaði Magnús og fékk þá
hljóð: „Þótt það kosti mína eilífu sáluhjálp, get ég ekki þagg-
að niður rödd samvizku minnar og sannfæringar!“ . . . Meira
fékk liann ekki mælt, svo að heyrðist, fyrir ópum og hring-
ingum, en ennþá stóð Magnús í ræðustólnum.“
„Mér liljóp kapp i kinn,“ segir Matthías ennfremur, „og
duttu mér í hug orðin í Lútherskvæði mínu:
Og öld af ótta starði,
þeim œgði dirfskan sú,
er líf og ljós liann varði
með lifandi krafti og trú.
Það er sjaldan, sem menn heyra andleg stórmenni tala;
ég hafði heyrt Jón forseta flvtja „stóru ræðuna“ á alþingi
18671), þegar hann felldi frumvarp stjórnarinnar og ægði
þingmönnum svo, að flestir eða allir voru vfirkomnir af
mælsku lians og yfirburðum og helzti mótstöðumaður lians,
Benedikt Sveinsson, hrópaði: „Það vildi ég, að slíkur maður
lifði eilíflega!“ — Svo fannst mér nú um framkomu M. Eiríks-
1) Sjá P. E. Ó.: Jón Sigurðsson, IV. bindi, bls. 358 o. s., einkum þó bls.
389 o. s.