Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1924, Side 36

3*
Halldór Hermannsson
verða menn að læðast að honum, skríða áfram eins og
maður væri annar selur uns maður kemst í skotmál.
Petta tekst venjulega, ef menn hafa nokkra æfingu, því
að selurinn er mjög glámskygn. Pegar Vilhjálmur var á
landi, lifðu þeir fjelagar mestmegnis á hreindýraketi eða
moskusnautum, þar sem þau voru. Hvorttveggja er
ágætt til matar, en þessi dýr verður að veiða meðan þau
eru í góðum holdum og feit, því að á mögru keti geta
menn ekki lifað til lengdar nema menn hafi jafnframt
fitu eða sterkju (mjölmat og sykur) til matar, en af hinu
síðara hafði Vilhjálmur venjulega lítið eða ekkert með
sjer; á mögru og feitu keti saman mátti lifa vel. Sumarið
og haustið gekk venjulega til þess að veiða forða til
vetursins, einkum varð að byrgja sig upp fyrir skamm-
degið, því að þá er svo dimt, að ekkert er hægt að
veiða. Purka menn ketið og dysja það (gera cache) hing-
að og þangað, en vel verður um að búa svo úlfar, refir
eða birnir eti það ekki upp. Ketið át hann venjulega án
salts og verður að eta það að minsta kosti við og við
hrátt eða lítið soðið, til þess að forðast skyrbjúg, þessa
voðalegu plágu, sem ferðamenn, einkum pólarfarar, hafa
frá elstu tímum óttast og verið svo ráðalausir gagnvart.
En það hefur meðal annars Vilhjálmur sýnt á þessum
ferðum, að þann sjúkdóm þarf ekki að óttast, ef rjett er
að farið. f*að eru viss efni bæði í jurta- og dýrafæðu,
sem eru alveg nauðsynleg manninum, og kölluð eru
vi'tammes, en þessi efni eyðileggjast við mikla suðu. Til
þess því að fá þessi efni úr fæðunni verða menn að eta
hana, að minsta kosti við og við, annaðhvort hráa eða
lítið soðna, hvort sem er grænmeti eða ketmatur, og ef
þetta er gert, þarf venjulega ekki að óttast skyrbjúg.
Menn Vilhjálms, sem fengu veikina, höfðu vanrækt skipun
hans og etið niðursoðna fæðu mestmegnis, og þeir lækn-