Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1924, Side 61

Úr sögu Garðs og Garðbda
61
Borðhald stúdenta fór fram ( »Klaustriniu. Þar var
mikill borðsalur (cocnaculum) fyrir þá alla, og stóðu þar
borðin (9 —12). Tvisvar á viku, miðvikudag og laugardag,
voru borð og gólf þvegin, hreinir dúkar lagðir á borðin en
sandi stráð á gólfin, og einihríslum brent til að bæta loftið.
Fremst í salnum var sjerstakt borð, þar sem hinir svoköliuðu
Davíðsdjáknar (Davidici) mötuðust. Það voru 12 lærisveinar
( efsta bekk Kaupmannahafnarskóla, sem höfðu þá kvöð að
syngja í hallarkirkjunni á þeim dögum, er konungur hlýddi
þar ekki messu, í stað söngflokks konungs. Var þeim
fyrst sendur matur úr konungsgarði, en 1620 ljet Kristján IV.
þá fara að borða með stúdentunum, og hjelst það framan af.
Var einn af kennurum skólans í forsæti við það borð, en við
hin sátu djáknarnir, og prófasturinn í hefðarsæti við insta
borðið. Til þess árið 1777 var það siður að allir mættu til
borðhalds svartklæddir og með stúdentakápu á herðum. Var
kápan oft brotin saman í vöndul og líktist rófu (lat. cauda)
og fengu stúdentar stundum af því auknefnið »Per Caudi*
(Pjetur rófa). Stúdentar máttu einstöku sinnum bjóða gestum,
en þó urðu þeir að vera háskólaborgarar, og engum mátti
bjóða oftar en tvisvar af sama stúdent. Aftur á móti var
utanaðkomandi stúdentum heimilt að koma til að hlýða á
kappræður og æfingar, er fóru fram í klaustrinu.
Á 16. og 17. öld var það siður að fara á fætur miklu
fyr en nú gerist, venjulega kl. 4, en hátta kl. 8. Skólar
byrjuðu kl. 5, og fyrirlestrar háskólans kl. 6; miðdagsverð
snæddu menn kl. 10 og kvöldmat kl. 5. Altaf var lesin borð-
bæn, og meðan borðhald stóð yfir, skiftust menn til að lesa
hátt úr biblíunni eða einhverri guðræknisbók á latínu. Að
endingu var sunginn sálmur. Maturinn var nógur og góður,
fyrst framan af 4 rjettir í miðdagsverði, 3 í kvöldverði, en upp
frá árinu 1674 var farið að hafa 3 rjetti í báðum máltíðun-
um. Til er samningur við ráðsmanninn frá árinu 1683 og
er eftir honum matseðill fyrir hverja viku á þessa leið:
Sunnudag: miðdagsv. Groffenbrad (uxaket brúnað eða steikt
í potti með loki yfir), kál, flesk; kvöldverður: sætur mjólkur-
vellingur með hveitikringlum, steik, fiskur; mánudag: mið-
dagsv. sætur vellingur, síld, ket (salt eða nýtt); kvöldverður
súr grautur, fiskur, ket; þriðjudag: miðdagsv, kál, flesk,
nýtt ket, steikt eða soðið; kvöldv. sætur grautur, fiskur, ket;
miðvikudag: miðdagsv. mjólkurvellingur, síld, ket; kvöldv.
súr grautur, fiskur, ket; fimtudag: miðdagsv. groffenbrad,
kál, flesk; kvöldv. sætur grautur, ket, fiskur; föstudag: