Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1924, Qupperneq 140

40
Norsk bókmentasaga
bók um aðalatriðin í bókmentum Norðmanna og má mikið
græða á að lesa hana. Hann seilist bæði til bókmenta Is-
lendinga og Dana til þess að gjöra sögu sfna fjölskrúðugri
en ella. Sumstaðar hefur hann ekki verið nógu kunnugur
öllum hinum nýjustu rannsóknum, enda er erfitt fyrir einn
mann að komast yfir slfkt, þá er um svo mikið efni er
að ræða.
f sögu þessari eru margar ágætar myndir bæði af mönn-
um, sögustöðum, handritum og gömlum bókum, og prýða
þær bókina mjög rnikið. Alls eiga þær að vera um rooo.
Hún er rituð á ríkismáli Norðmanna eins og bókmentasaga
þeirra Bulls og Paasches; það er aðgengilegra fyrir íslendinga
en landsmálið. B. Th. M.
Klaus Berntsen, Erindringer fra Barndom og
Ungdom. Kbh. 1922. 205 bls. með 7 myndablöðum. Verð
6 kr. — Erindringer fra Manddommens Aar. Kbh.
1923 (V. Pio) 224 bls. -f 6 myndum. Verð 6 kr.
Klaus Berntsen, höfundur endurminninga þessara, er ein-
hver hinn merkasti, geð.feldasti, gjörvulegasti og fríðasti maður
í rfkisþingi Dana. Hann er langelstur allra þingmanna, var
fyrst kosinn þingnraður 1873 og verður nú áttræður i2.júní.
Hann er fæddur á Fjóni 1844. er bóndason, og var snemma
efnilegur. Þá er hann var 15 ára, fekk hann að ganga f
lýðháskóla, og þann vetur fekk hann Morten Eskesen, nafn-
kunnan lýðkennara og ættjarðarvin, til þess að kenna sjer ís-
lensku. Gekk hann langa leið tvisvar á viku á kvöldin til
þess að ná í hann, en Berntsen vildi geta lesið íslendinga-
sögur á íslensku. Það var nú í ráði að senda Berntsen í
kennaraskóla, en hann kaus heldur að fara í lýðskóla til
Christen Kolds, hins ágæta lýðskólakennara og hugsjónamanns.
Svo tók Berntsen við *frískóla«, sem stofnaður var fyrir
þremur árum og gat eigi þrifist, og var þá tæplega 18 ára.
í öllum barnaskólum í Danmörku var þá eins og annars-
staðar þululærdómur, en undir forustu gamla Grundtvigs voru
menn þá farnir að rísa upp gegn slíkri kensluaðferð, og stofn-
uðu hina svonefndu frískóla. f þeim var kenslan mjög fólgin
í frásögn kennarans og samtali við börnin að svo miklu leyti
sem hægt er. Skólum þessum var illa tekið af mörgum
prestum og kennurum, svo að Berntsen átti þegar við mikla
erfiðleika að strfða, en hann var áhugamikill og iðinn, vitur
og laginn, fjörugur og samvinnuþýður og sigraði alla erfiðleika.
Hugur hans á landsmálum vaknaði líka snemma og hann
var bæði frjálslyndur og gætinn. Um framsýni hans og áhuga