Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1924, Page 141

Klaus Berntsen, Endurminningar
4'
ber það vitni, að liann var þegar á móti stjórnarskipunar-
breytingu þeirri er Danir kornu á 1866. Hann gekk þá bæ
frá bæ á Fjóni og safnaði undirskriftum manna til and-
mæla gegn samþykt á hinni nýju stjórnarskrá, er afnam að
miklu leyti stjórnfrelsi það, sem almenningur fjekk nreð grund-
vallarlögunum 5. júní 1849. Síðan á æskuárum hefur hann
tekið þátt í landsmálum, barist fyrir rnargskonar endurbótum,
skólafrelsi og rjettindum almennings, verið skólastjóri, ritsijóri,
þingmaður, hermálaráðherra, forsætisráðherra o m. fl. og
jafnan verið sigursæll. En hið frægasta verk hans er hin
frjálslynda endurskoðaða stjórnarskrá Dana frá 5. júní 1915.
Reistu Fjónbúar honum þá minningarstein í þakklætisskyni.
Kunnugir menn hafa sagt mjer, að enginn maður í ríkis-
þingi Dana væri svo skjótur að koma fyrir sig góðu svari og
hnyttilega sem Klaus Bcrntsen. Hann er líka einhver hinn
mælskasti maður í þinginu, og fáir kunna að segja sögur og
halda fyrirlestra eins vel eins og hann. Er hann kunnur um
alla Danmörku fyrir það, einkum í sveitunum.
Klaus Berntsen hefur verið frjálslyndur maður alla æfi,
en hófsamur og gætinn og laus við allan ofsa og öfgar.
Þetta kernur Kka af því að hann er maður mjög vandaður,
trúmaður mikill og vill engum gera rangt til. Hins vegar
vantar hann ekki einurð nje þrek til þess að berjast fyrir
hinu rjetta, og eigi heldur þol til þess að heyja langa baráttu.
þessi orð verða að nægja til þess að gefa mönnum
nokkra hugmynd um höfundinn að endurminningum þeim,
sem hjer ræðir um, þótt á margt væri að minnast.
Endurminningarnar eru ágætlega ritaðar og frásögnin
fjörúg og snildarleg. í fyrra bindinu segir höfundurinn frá
bernsku- og æskuárum sínum; hann man fram um 1850, og
Iýsir mjög siðum og venjum á Fjóni, enda kallar hann fyrra
bindið þátt úr sögu þjóðlífsins á Fjóni. Það er næsta undar-
legt að sjá, hve gamlar venjur hafa haldist þar lengi, og við
hve mikla erfiðleika var að etja, er koma átti á betri kenslu-
aðferð og ýmsum endurbótum, sem öllum nú finst sjálfsagt.
Einn af hinum gallhörðu afturhaldsmönnum, sem Klaus Bernt-
sen varð að eiga við, var sjera Benedikt Scheving, er var
prestur í Nörre-Lyndelse og í Höjby, þar sem frfskóli Bernt-
sens var.
Fyrra bindið endar 1873. þá er Klaus Berntsen var kos-
inn ríkisþingmaður; hið si'ðara segir frá manndómsárum hans
og pólitisku baráttunni l'ram til 1884 og mörgum atburðum og
endurbótum, sem gerðust á þeim árum. það er fróðlegt fyrir