Skírnir - 01.01.1957, Page 57
Skirnir
Islenzk stafrófskver
35
meðal almúga, sem kenna börnum að lesa. (Eru þar m. a.
einfaldar skýringar á hljóðum og nokkrar reglur um fram-
burð stafa í erlendum málum). Kverið allt er 16 blaðsíður,
og mun aðeins hafa komið af því þessi eina útgáfa.
Árið 1844 kom út í Reykjavík Stafrófskver handa börnum,
en höfundur þess var Pétur Guðjónsen organisti, sem hafði
lokið prófi við Johnstrups kennaraskóla 1840 og var síðan
kennari við barnaskólann í Reykjavik til 1848. Kverið byrjar
á „Athugagrein til þeirra, sem brúka kynnu þetta kver“.
Meginhluta kversins er svo skipt í 25 töflur, og er efni
þeirra á þessa leið:
Taflal. Stafrófið (gotneskt letur, aðeins litlir stafir).
Tafla 2.—10. Atkvæði (tveggja til fjögra stafa).
Tafla 11. Stórir stafir (gotneskt letur).
Tafla 12.—18. Atkvæði og orð.
Tafla 19. Mannanöfn. Framburður stafa í erlendum mál-
um.
Tafla 20.—22. Lesmál siðfræðilegs efnis um barnið sjálft,
foreldra þess og föðurland.
Tafla 23. Latneskt letur (litlir stafir).
Tafla 24. Málshættir (með latnesku letri).
Tafla 25. Latneskt letur (stóru stafirnir).
Eftir þessar töflur koma „Skrýtnar smásögur“ (þar af 7
Molbúasögur, en 5 um annað efni). Þá eru tölustafirnir (og
gildi þeirra). Tölur Rómverja. Aðgreiningarmerki. Á undan
þeim standa þessi orð:
Það er ekki nóg, börnin góð, að geta lesið og lesa orðin
reiprennandi og viðstöðulaust hvert af öðru; þá verður
lesturinn eins og suðan í bæjarlæknum, sem aldrei hætt-
ir, heldur er alltaf hin sama. Sá, sem les vel, hann þagn-
ar smátt og smátt í lestrinum, þar sem hann sér standa
þessi „Aðgreiningarmerki“.
Þótt kver þetta væri prýðilega samið, var það aðeins gefið
út þetta eina skipti. Mun hvort tveggja hafa ráðið, að Barna-
gull Rjarna Arngrímssonar kom út í þriðju útgáfu árið áður
og Pétur Guðjónsen hætti kennslustörfum fjórum árum síðar.
Árið 1853 kom út í Reykjavik Nýtt stafrófskver handa