Skírnir - 01.01.1957, Page 78
76
Ivar Orgland
Skímir
Italíu. — Bréfið frá Liszt hafði haft það í för með sér, að
Grieg hlaut ferðastyrk frá ríkinu.
Edvard Grieg hafði komið til Kristíaníu heillaður af hug-
mynd Rikards Nordraaks um að skapa norska, þjóðlega tón-
list á grundvelli alþýðuhljómlistarinnar. Hann leit upp til
höfuðstaðarins eins og hann væri andlegur miðdepill allra
þeirra stefna og hreyfinga, sem uppi voru með þjóðinni, ekki
sízt endurreisn hins andlega lífs. Kxistíanía var í þá daga
aðeins eins konar Kaupmannahöfn í Noregi. Orð eins og
„norsk list‘ ‘og „norsk menning“ hljómuðu heldur skrýtilega
í eyrum borgarbúanna; og þegar Ole Bull hafði látið „Myllar-
guten“ frá Þelamörk, hinn mesta meistara á Harðangursfiðlu,
sem uppi hefur verið, halda hljómleika í höfuðstaðnum, fóru
fínar hefðarfrúr með lonjettur og sjónauka ásamt mönnum
sínum til að glápa á þennan einkennilega villimann, eins og
á eins konar yfirnáttúrlegt fyrirbæri, sem hefði villzt á leið
þeirra. Þær urðu að vísu ekki ósnortnar af villimennskunni.
Fjarri fór því! En hans heimur var þeim með öllu ókunnur.
Ef til vill þekktu einstaka menn lauslega hina alþýðlegu
hljómlist; þeir höfðu kannski heyrt um nykur og fossvætt
eins og fslendingar um Eyjafjarðar-Skottu og frafells-Móra;
en þetta voru allt saman kynjagripir eingöngu, eins konar fjar-
lægt rómantiskt hugtak, eins konar þokurödd fortíðarinnar.
í bæjum Noregs, einkum í höfuðstaðnum, voru innfluttar vör-
ur svo að segja alltaf metnar hæstu verði. Fyrst þegar Edvard
Grieg var orðinn frægur í öllum menningarlöndum Evrópu,
viðurkenndi öll okkar Kristíanía skilyrðislaust þá Grieg-tóna,
sem túlkuðu land hans sjálfs.
Lengi varð Edvard Grieg að berjast, — berjast eins og
Wergeland, Björnson, Aasen, Vinje, og seinna Garborg og
Aukrust, til að reyna að gera Kristíaníu að höfuðstað Noregs
meira en að nafninu til. Það var ljósglampi í lífi Griegs, að
hann á þessum árum kynntist Björnstjerne Björnson. Mátt-
ugur og herðabreiður, ■—- ungur, sterkur og baráttuglaður stóð
hann þar og feykti aftur og aftur í burtu hugleysi og efa-
semdum með sinni óraskanlegu trú á framtíð hinnar norsku