Prestafélagsritið - 01.01.1930, Side 102

Prestafélagsritið.
Rómversk-katólska kirkjan.
93
í þeim deilum, sem töldu slíkan hjúskap alls óleyfilegan, og
tókst enda að koma þeirri skoðun inn hjá almenningi. Sér-
staklega studdi tímarit eitt, er frá 1838 var gefið út í Miinchen
(sMiinchener Historisch-politische Blatter«), mjög fastlega þá
skoðun ogréðsteinattóþyrmilegaámótmælendakirkjuna. I Bayern
naut páfafylgis-stefnan um alllangt skeið mikils stuðnings
stjórnendanna. Eftir 1835 voru allmörg klaustur endurreist
þar í landi, og frá 1838 var gefin út skipun þess efnis, að
allir hermenn skyldu án tillits til trúar beygja kné, þar sem
prestur með oflátubuðk í hendi yrði á vegi þeirra. Stóð sú
skipun til 1845, er mótmælendur voru undanþegnir þeirri
skyldu. Alstaðar í þýzkum ríkjum var þessi endurvakning
hinnar ströngu katólsku til þess að vekja úlfúð með katólskum
og mótmælendum, en þó hvergi meiri en í Bayern, þar sem
stjórnin og katólski klerkdómurinn tók höndum saman til þess
að hrjá sem mest þeir gátu mótmælendur.
En þrátt fyrir mikinn viðgang páfafylgis-stefnunnar á Þýzka-
landi tókst ekki að gera hana einvalda. Meðal rétttrú-
aðra guðfræðinga katólsku kirkjunnar voru ýmsir (einkum
í Wúrtenberg og Baden), sem ekki vildu láta stefnu þessa
binda á sér hendurnar, og auk þess voru þar frjálslyndar
stefnur, sem grunur lék á, að væru ekki sem rétttrúaðastar.
Ein af þeim var Hermesar-stefnan, nefnd svo eftir Georg
Hermes, háskólakennara í Bonn (t 1831). Hermes vefengdi
engar af trúarsetningum katólsku kirkjunnar, en hann reyndi
að sanna þær heimspekilega, án þess að taka nokkurt tillit
til páfafylgis-stefnunnar og skoðana hennar á slíkri vísinda-
aðferð. En hvorttveggja þetta var strangkatólskum mönnum
rojög á móti skapi. Gregor XVI. páfi fyrirdæmdi guðfræði
Hermesar 1835 og Droste-Vischering Kölnar erkibiskup of-
sótti Hermesar-sinna. Mótmæli af hálfu helztu atkvæðamanna
í þeirra hóp komu að engu haldi.
Einnig á Stórabretlandi reyndi katólska kirkjan að koma
fótum fyrir sig. Eins og kunnugt er, hafði katólsk trú með
ríkislögunum (testact) frá 1673 verið svift öllum stjórnlegum
réttindum og meira en hundrað ár liðu áður en leyft væri