Prestafélagsritið - 01.01.1930, Blaðsíða 137
128
Ásmundur Guðmundsson:
Prestafélagsritiö.
hafi heyrsl raddir um það, að úfvarp geti á nokkurn hátt
komið í otað safnaðarguðsþjónustanna. Kennarinn, sem ég
nefndi, hefði áreiðanlega orðið forviða, hefði ég minst á það.
Um barnakennarana er það að segja, að þeir hafa einkum
tekið að sér fræðslustarf það, sem heimilin höfðu áður, og
svo aukið fræðsluna. Hitt mun aldrei hafa verið ætlunin, að
þeir léttu á nokkurn hátt kristindómskenslunni af prestum,
þótt þeir yrðu samverkamenn þeirra á líkan hátt og vanda-
menn barnanna. Eg fæ að minsta kosti engan veginn séð það,
að prestur geti nú varið minna starfi til þess að kenna börnum
kristin fræði og vekja hjá þeim trúarlíf, heldur en áður var.
Veigamest virðist fjórða ástæðan fyrir fækkun prestakalla —
samgöngubæturnar. En hún verður léttari á metunum, þegar
þess er gætt, að þær gera sízt betur en að vega á móti
fækkuninni úr 181 niður í 108 á næstliðnum 100 árum. Þær
ná engan veginn enn til allra prestakalla, og ekki eiga prestar
ráð á bíl, þótt bílvegir séu. Erfiðustu ferðalögin verða víðast
hvar lík og áður fyr, vetrarferðirnar, þegar jörðin er á kafi
í snjó. Þó er sjálfsagt að taka fult tillit til samgöngubótanna,
þegar ákveða skal stærð og skipun prestakalla, og breyting
er sennilega æskileg sumstaðar. En verði hún gerð með hag
safnaðanna og þjóðarinnar fyrir augum, þá mun trauðla lækka
tala prestakallanna. Fjórtán prestaköll á landinu eru nú að
eins ein sókn. Það kann að þykja lítið í fljótu bragði, að
prestur þjóni ekki fleirum, en staðhættir valda, að ekki er
annað unt enn sem komið er, eða fólksfjöldi, eins og í
Reykjavík. Vér Þurfum ekki annað en ganga á röðina og
telja, til þess að sjá það: Reykjavík, Vestmannaeyjar, Sandfell
í Öræfum, Norðfjörður, Mjóifjörður o. s. frv. Þá eru fjörutíu
og þrjú prestaköll 2 sóknir hvert, þrjátíu og tvö 3 sóknir,
sextán 4 sóknir, tvö 5 sóknir og eitt 6 sóknir, m. ö. o. í 94
presiaköllum eru als 262 6Óknir eða nær 3 í hverju að meðal-
tali. Eg átti nýlega tal við einn af merkustu bændum landsins
um messur í sveitum. Hann taldi það óviðunandi, ef söfnuður
ætti ekki kost á guðsþjónustu í kirkju sinni a. m. k. þriðja
hvern helgidag. Væru þær haldnar sjaldnar, myndi draga úr