Prestafélagsritið - 01.01.1930, Blaðsíða 272
260
Erlendar bækur.
Prestaíélagsritiö.
fimta kaflann, sem ber yfirskriftina: „Nyere Evolutionsfilosofi og dens
begrænsning". Þar er lýsing á því, hvernig merhustu heimspekingar Eng-
lendinga líta á vorum tímum á þróunarkenninguna, og er gerð grein
fyrir ályktunum þeim, sem þeir draga af henni um Guð sem upphaf alis
og stjórnanda alheimsins að markmiðsbundinni þróun. Við þá athugun
koma aftur fram hinar svonefndu sannanir fyrir tilveru Guðs í nýrri og
breyttri mynd. Sést á því, hve afstaða heimspekinnar til trúarinnar er að
breyfast á síðustu tímum og má margt af því læra. Við lestur bókarinnár
vaknaði hjá mér ósk um það, að vér mættum eiga kost á að kynnast þess-
um heimspekilegu skoðunum í alþýðlegri framsetningn á voru máli. Væri
þarft verk að veita þeim fróðleik út til presta vorra og safnaða.
„1530—1930. — Den Augsburgske Konfession. 77/ Minde om
Firehnndredaaret for dens Tilblivelse“. Ved F. Friis Berg, Sognepræst.
— O. Lohse. Köbenhavn 1930. — 55 bls. — Með myndum. — Verð
kr. 1,50 d.
í ár eru hátlðahöld mikil í Agsborg í Bayern á Þýzkalandi til minn-
ingar um það, sem þar gerðist fyrir 400 árum, þegar áhangendur Lúthers
á ríkisþingi því, sem þar var haldið árið 1530, komu fram með játningu
trúar sinnar, sem síðan hefir borið nafnið Agsborgarjátning.
Aðalhátíðisdagurinn var 25. júní, því að þá var játningin lesin opin-
berlega á ríkisþinginu, þó ekki í sjálfum þingsalnum, heldur í kapellu
biskupshallarinnar, sem rúmaði tæpa 200 manns. Þó gátu allir við-
staddir heyrt þessa greinargerð siðbólarmanna fyrir trú þeirra og kenn-
ingu, því að gluggar stóðu opnir þar sem lesið var, og dr. Christian
Beyer varakanslari Ias svo hátt og skýrt, að einnig mannfjöldinn, sem
samankominn var í garðinum úti fyrir, gat fylgsl með og heyrt alt. Upp-
lesturinn stóð yfir um 2 klukkutíma, frá kl. 3 síödegis. Hafði játningin
verið samin bæði á þýzku og latínu, og ætlaðist keisarinn til, að latneska
eintakið væri lesið, en Jóhann kjörfursti fékk því ráðið, að játningin var
Iesin á þýzku. Því næst voru bæði eintökin afhent keisaranum. Tók hann
Iatneska eintakið handa sjálfum sér, en þýzka eintakið afhenti hann rík-
isyfirkanslaranum, kjörfurstanum í Mainz.
Þessum merkilega sögulega viðburði og tildrögum til hans Iýsir þessi
litla danska bók, sam hér er getið. Einnig flytur hún útdrátt úr játning-
unni. En vilji menn Iesa um þetfa á voru máli, má vísa þeim til bókar-
innar: „Fimm höfuðjátningar evangelisk-lúterskrar kirkju“, sem kom út
í Reykjavík árið 1925 á kostnað bókaverzlunar Sigfúsar Eymundssonar.
Þar er greinargerð um uppruna Agsborgarjátningarinnar og tilgang, og
þar er játningin öll prentuð, ásamt formála hennar. Þar er einnig skýrt
frá eldri útgáfum játningarinnar á íslenzku, bæði þeirri, er kom út á
Hólum 1742 og í Reykjavík 1861.