Prestafélagsritið - 01.01.1930, Blaðsíða 155
146
Sigurður Einarsson:
Pr«it»fél*gsriiiö.
andi fyrirkomulagi stendur höllum fæti sem trúarleg uppeldis-
stofnun, árekstur tveggja markmiða og ónothæfi þeirra starfs-
hátta, er nú tíðkast hér á landi og raunar víða annarsstaðar.
Eftir er þá að gera sér grein fyrir því, hverja möguleika ætia
mætti, að skólinn hefði til þess að ná þessu takmarki sínu,
með breyttum starfsháttum og tækjum.
Eins og ljóst má verða af því, sem þegar er sagt, hefir
hér verið bent á, að skóli með ríkjandi starfsháttum geti tæp-
lega orðið mikilvirkur sem kristileg uppeldisstofnun. En þær
hömlur, sem þar eru á, verka ekki eingöngu á hið trúarlega
uppeldi, heldur jafnframt á alt uppeldisstarf skólans. Það hefir
verið rætt hér í sambandi við hina trúarlegu hlið málsins, en
mætti alveg eins benda á veilur þess í sambandi við hvert
annað viðfangsefni skólans. Þetta byggist á því, að þrátt fyrir
þann tilgang, sem fyrir skólanum kann að vaka sem stofnun,
gerir fyrirkomulagið hann fyrst og fremst að fræðslustofnun,
en ekki uppeldisstofnun. Skólinn á tvímælalaust meira erindi
við vit nemandans en skapgerð, meira erindi við minni hans
en mannkosti, meira erindi við ályktunargáfu hans en athafna-
löngun og ábyrgðartilfinningu. Til þess að skólinn geti orðið
mikilvirk, kristileg uppeldisstofnun þarf blátt áfram að snúa
þessu við. Hér með er ekki átt við að fella í burt þær náms-
greinar, sem nú eru kendar í skólanum, heldur breyta svo
starfsháttum að öflun þekkingarinnar falli saman við eflingu
og tamningu þessara dygða, verði háð þeim, og standi í ein-
hverju hlutfalli við þær. Þá fyrst er fundið fyrirkomulag, sem
kalla má að hæfi skólanum, sem tekst á hendur að veita
börnum kristilegt uppfóstur. Með því væri fengið samræmt
lífs- og félagsumhverfi, sem hnigi til aðstoðar við sjálfa krist-
indómsfræðsluna. Skólastarfið yrði ekki fyrst og fremst fólgið
í fræðslu, heldur uppeldi, starfi og lífi. Kristindómur er líf.
Það hefir fátt verið einfaldar og sannar sagt um það mál.
En kristindómsnámið er líka líf, verður að vera það, og er
fánýtt ella.
Hér verður þvt að spyrja: Hefir nokkuð það fundist í skóla-
málum, sem líklegt er, að þessu megi til leiðar koma? Mér