Prestafélagsritið - 01.01.1930, Blaðsíða 148
Prestafélagsritiö.
Trúarbragðafræðsla í skólum.
139
skoðun. Og framar öllu öðru: hann verður að haga starfs-
háttum þannig, að það styðji viðleitni hans, en spilli ekki.
Skólalífið, skólastarfið, verður að vera »lndövelse í Kristen-
dom< — tamning í kristilegu líferni, eins og Sören Kierkegaard
komst að orði.
* *
*
Hér mun nú ekki þykja lítils krafist af skólanum, og má
það að vísu til sanns vegar færast, enda hefir svo farið sum-
staðar, þar sem skilnaður hefir verið gjör ríkis og kirkju, að
trúarbragðafræðsla hefir verið niður lögð í skólum ríkisins.
Er þar þá tíðast veitt nokkur fræðsla í almennri siðfræði og
þegnfélagsfræði. Afstaða skólans til trúarbragðanna verður þá
sú, að hann lokar þau algerlega utan verksviðs síns, nema
að svo miklu leyti, sem þau snerta önnur viðfangsefni. Rök-
semdirnar fyrir því eru einkum tvenskonar: Að trúarbrögðin
séu einkamál borgaranna og þeirra stofnana, er varðveizlu
og útbreiðslu þeirra hafi með höndum. Hina mætti orða á
þá leið, að trúarbrögð væri andlegu lífi, menningu og hugs-
unarhætti nútímamanna óviðkomandi. Hvorttveggja skoðunin
hefir átt allmiklum vinsældum að fagna á síðasta mannsaldri.
En hér virðist vera í þann veginn að rísa upp mótbára, sem
eldri kynslóðina óraði vart fyrir, og sem á rætur sínar í til-
færslu á því, sem nú er talið að vera megintakmark uppeld-
isins í skólanum. Meðan fræðsluefnið var aðalatriðið, var hér
ekki um annað að ræða en breytingar á námsefninu. En
síðan rækt og efling persónuleikans er orðin aðaltakmarkið
að skoðun vísindalegrar uppeldisfræði, og starfshættir allir
miðaðir við það, horfir málið öðruvísi við. í fjölda barna eru
trúarhugmyndir og frumstætt trúarlíf fyrir hendi, þegar þau
koma í skóla. I æði mörgum börnum er þetta einhver mið-
lægasta eigind skapferlis þeirra, trúar- og tilbeiðsluviðhorfið
gagnvart æðri máttarvöldum. Þar sem svo er háttað, verður
það oft ekki numið burt eða beygt, án varanlegs kyrkings fyrir
aðrar dýrmætar eigindir. Með því nú að skeyta þessu engu,
játar skólinn vanmátt sinn til þess að hafa uppeldisáhrif á