Prestafélagsritið - 01.01.1930, Blaðsíða 250
238
Frumvörp kirkjumálanefndar.
Pre9t*félagsritiö.
kirkjulegrar slarfsemi, eða annara sérstakra kirkiulegra slarfa, eftir
nánari ákvæðum, sem fjárveitingavaldið setur í hvert sinn.
Vafaatriði um takmörk á samþyktar- og ákvörðunarvaldi kirkjuráðs
samkvæmt 2. lið þessarar greinar, sæti úrskurði dóms- og kirkjumála-
ráðuneytisins, þangað til Alþingi ákveður á annan veg með Iögum.
En í 4. gr. er gerf ráð fyrir, að þessir 5 menn skipi kirkjuráðið:
a) Biskup landsins. b) Lögfræðingur tilnefndur af dóms- og kirkjumála-
ráðuneytinu. c) Quðfræðingur kosinn af kennurum guðfræðideildar háskól-
ans og sóknarprestum þjóðkirkjunnar. d) 2 fulltrúar kosnir af héraðsfundum.
Þessu breytti mentamálanefnd neðri deildar Alþingis, áður en frv. var
lagt fyrir þingið, á þessa leiö:
Kirkjuráðið skipa 5 menn: biskup landsins og 4 guðfræðingar, kosnir
af sóknarprestum þjóðkirkjunnár og kennurum guðfræðideildar háskólans.
Kirkjumálaráðuneytið setur reglugerð um kosninguna.
Með því yrðu engir leikmenn í ráðinu, og fel ég það óheppilegt, og
sennilega margir með mér. Æskilegast væri að mínum dómi, að kirkju-
ráðsmenn væru 7: biskup landsins, 3 guðfræðingar, kosnir á þann hátt,
sem segir I frv. mentamálanefndar, og 3 fulltrúar kosnir af héraðsfundum.
„Frumvarp til laga um veiting prestakalla“ heimilar söfnuði að kalla
sér prest eða prestsefni til þjónustu prestakallsins. Verði prestur við
kölluninni, sendir biskup köllunarbréf til ráðuneytisins, sem veitir þá þegar
embættið samkvæmt því. Hafi söfnuði þar á móti ekki tekist að kalla
sér prest innan ákveðins tíma, auglýsir biskup prestakallið til umsóknar,
og verður embættið þá veitt samkvæmt tillögum hlutaðeigandi sóknar-
nefnda og prófasts og kirkjuráðs.
Tilefni til þessa frv. munu flestir þekkja. Það eru æsingar þær og
undirróður, sem oft hefir átt sér stað við prestskosningar, ekki sízt
síðustu árin.
í greinargerð sinni kemst nefndin svo að orði: „Tilgangur þessa frum-
varps er sá, að reyna að bæta úr þessum augljósustu göllum prests-
kosningalaganna. Er hér haldið meginhugsun þeirra, að veitingavaldið sé
hjá söfnuðum sjálfum og réttur samhuga safnaðar aukinn, þar sem hann
getur sjálfur kallað sér prest, og á ekki eins og nú bundin atkvæði um
þau ein prestsefni, er sótt hafa um prestakallið.
Samkvæmt þessu frumvarpi, ef að lögum verður, lætur söfnuðurinn
ekki lengur tilviljun eina ráða um það, hverjir sækja um prestakallið,
heldur snýr hann sér þegar til þess manns, eða manna, innan presta-
stéttarinnar eða í guðfræðingahóp, sem hann hefir helzt augastað á. Hefir
hann þá fult vald til að ráða sér prest án íhlutunar kirkjustjórnar. En
takist köllun ekki, þá er, með ákvæðum 12.—15. gr., söfnuði trygt það
vald um veitinguna, sem ö!l sanngirni mælir með og honum gæti að
fylstum notum orðið, þegar svo er komið, að skoðanir manna eru mjög
skiftar. Samþykki kirkjulegs aðilja, biskups, préfasts og kirkjuráðs ætti