Prestafélagsritið - 01.01.1930, Blaðsíða 141
132
Ásmundur Guðmundsson:
Prestafélagsritiö.
II. AnnaB skilyrði þess, að hagur þjóðkirkjunnar blómgist,
landi og lýð til heilla, er það, að prestarnir fái að gefa sig
við störfum sínum heilir og óskiftir. Fullnægi ríkið því einnig,
þá virðist mér það gæta höfuðskyldna sinna við kirkjuna.
En það má sízt verða á kostnað hins, sem fyr var talið.
Að vísu mætti segja það, að þjóðkirkjan væri betur farin með
færri prestum, sem gætu sint starfi sínu — ef fækkað yrði
aðeins um þá Iökustu. En nú væri ekki um það að ræða.
Fækkunin mundi ná jafnt til allra.
Aðstaða þorra presta til þess að vinna verk sín er nú slík,
að þeir neyðast til að hafa á hendi aukastörf eftir megni,
prestsskapnum til stórhnekkis. Þeir geta ekki ætlað honum
starfsþol sitt nema að hálfu leyti. Svo búið má ekki lengur
standa. Að vísu getur prestastéttin sjálf borið enn eins og fyr
hógværlega það misrétti, sem henni hefir verið sýnt. En hún
má það ekki lengur vegna safnaðanna. Hún verður að geta
helgað starfinu fyrir þá alla krafta sína. Eg ætla hér ekki að
fara út í launakjör prestanna, en nefna aðeins þrent, sem
gera þyrfti til þess að bæta aðstöðu þeirra.
Kirkjumálanefndin hefir þegar lagt fyrir Alþingi frumvarp
til laga um húsabyggingar á prestssetrum. Samkvæmt því
verður prestum að öllum líkindum ódýrari en áður íbúð í
þeim húsum, sem bygð verða hér eftir — en þó mikils til of
dýr, miðað við sultarlaun þeirra. Prestar ættu að hafa ókeypis
íbúð að öðru en viðhaldi og brunabótagjaldi og fyrningar, og
skyldi hið sama gilda, hvort sem húsin væru ný eða gömul.
Þetta yrði ríkinu ekki tilfinnanlegur kostnaðarauki, er presta-
kallahúsin risu aðeins hægt og hægt, en prestunum myndi það
mikill léttir. Hið sama á sér einnig stað hjá öðrum menningar-
þjóðum. Og það væri spor í rétta átt, að ríkið legði það
þannig beint fram, sem prestarnir þyrftu til lífsviðurhalds.
Prestum í sveit á að gera auðvelt fyrir að reka smábúskap
á ræktuðu landi einu. Búskapur í stórum stíl er aftur á
móti ekki æskilegur fyrir þá. Hann verður svo bezt rekinn,
að menn geti sint honum til fulls, og dregur um of að sér
hug prestanna frá því, sem á að vera aðalhlutverk þeirra.