Prestafélagsritið - 01.01.1930, Blaðsíða 247

Prestafélagsritiö.
Frumvörp kirkjumálanefndar.
235
Þá heíir bókaskortur verið eitt af mestu meinum presta vorra. Hefir
stundum verið reynt að bæta úr þvf með félagsskap milli presta um
bókakaup og með því að koma upp bókasöfnum fyrir almenning. En
hvorttveggja hefir reynst ófullnægjandi, og væri því óskandi, að bóka-
safnsfrumvarpið næði fram að ganga. — Það eitt virðist mér geta valdið
ágreiningi, hve mikið ríkið er talið fært um að leggja til þessara hluta.
En sízt mun borga sig smásálarskapur í þessum efnum, ef menn vilja
efla menningaráhrif kirkjunnar.
II) Frumvörpin tvö undir öðrum lið erindisbréfsins.
Bæði þessi frumvörp varða fjárhag presta, þótt ekki heyri þau undir
launalög í vanalegri merkingu.
„Frumvarp til laga um embættiskostnað sóknarpresta og aukaverk
þeirra'1 stefnir að því tvennu, annars vegar að prestar fái að einhverju
leyii endurgoldinn þann sérstaka embættiskostnað, serh á embættum þeirra
hvílir umfram aðrar cmbættisstéttir, — en hins vegar, að þóknun fyrir
aukaverk séu greidd eftir gjaldskrá, er ráðuneytið setji til 10 ára í senn.
•— Um embæftiskostnaðinn stendur svo í 1. gr. frv.:
„Sóknarprestar fá greiddan ferða- og skrifstofukostnað embættis síns,
með 500 eða 700 krónum hver, og fer upphæðin eftir stærð prestakalla,
erfiðleikum og kostnaði við þjónustu þeirra.
Ráðherra ákveður, að fengnum tillögum biskups, fyrirfram til 5 ára í
senn, embættiskostnað hvers prestakalls. Upphæðin greiðist síðan prest-
inum mánaðarlega á sama hátt og embættislaun".
En um aukaverk presta farast nefndinni svo orð í greinargerð sinni:
„Prestar taka nú borgun fyrir aukaverk eftir verðlagsskrá (meðalalin).
En verðlagsskrá hefir nú næsfa litla þýðingu í viðskiftalífi þjóðarinnar,
í samanburði við það, sem áður var. Meðalalinin er mjög mishá í sýslum
landsins, eftir því hvaða vörutegundir komast inn í verðlagsskrána á
hverjum stað. — Eftir núgildandi verðlagsskrá er f. d. meðalalinin kr.
0,97 í Mýrasýslu, kr. 1,20 í Borgarfjarðarsýslu, kr. 1,45 í Skagafjarðar-
sýslu og kr. 1,78 í Reykjavík. Er ekki unt að finna neina ástæðu, er
mæli með því, að meira en fjórðungsmunur sé á greiðslu fyrir aukaverk
presta, eftir því, hvoru megin Hvítár þau eru unnin, né að þau skuli
greidd með nálega helmingi lægri upphæð 1 Borgarnesi en í Reykjavík.
Er hér um misrétti að ræða, hvort sem lilið er á hag presta eða sóknar-
barna. Ennfremur verður meðalalinin, með þeim aurareikningi, er henni
fylgir og breytingum frá ári til árs, að teljast fremur óviðfeldinn og
óþægilegur mælikvarði fyrir gjaldskrá.
Með ákvæðum 3. gr. er ætlast til, að samræmi komist á um borgun
fyrir aukaverk presta, hvar sem er á landinu. Endurskoðun gjaldskrár, á
10 ára fresti, ætti að tryggja samræmi hennar við verðlag á hverjum tíma“.
„Frumvarp til laga um byggingar á prestssetrum landsins“ vill bæta