Skírnir - 01.01.1957, Page 11
Skírnir
Skáldið, sem sá hina hreinu fegurð
9
Bláa vegu
brosfögur sól
gengur glöðu skini.
Sérattu söknuð
og sorga fjöld
þeirra er á landi lifa.
Eins og títt er um orðsnillinga, unni hann málinu ást elsk-
hugans; skemmtilegt dæmi þess er kvæðið Ásta, þar sem lofs-
orð og ástarorð um íslenzka tungu blandast saman við ástar-
orð um konuna, sem hann kveður um.
III
Árið 1832 fór hinn ungi fegurðardýrkandi til Kaupmanna-
hafnar til náms, þá nærri hálfþritugur, næmur og þyrstur.
Þó að likt hafi verið um Jónas og marga aðra íslenzka stúd-
enta í Höfn, að þeir hafi oft ekki haft mikið af þessa heims
gæðum og stundum fundizt þeir utangarðsmenn, þá opnuðust
honum nú nýjar heimsálfur í menntum. Hann kynnist nú
bókmenntum ýmissa annarra þjóða af náinni reynd, hann
kynnist heimspeki og vísindalegri skoðun á náttúrunni; í
fyrstu nam hann lögfræði, en áður en varði, hafði hugur þessa
náttúrudýrkanda snúizt að náttúrufræði. Hann fékk og kynni
af þeim listum, sem höfuðborgin hafði upp á að bjóða. En svo
hreifst hann, eins og flestir félagar hans, af þeirri frelsis-
hreyfingu, sem fór um lönd og stafaði frá júlíbyltingunni
frönsku 1830. íslendingum til handa óskuðu þeir þjóðfrelsis
og mannréttinda. Það var síður en svo, að þetta rækist á skáld-
skaparstefnu fegurðardýrkandans, þvert á móti jók frelsiseld-
móðurinn afl og auð skáldskapar hans. Eitt aðaltáknið í þess-
um kveðskap er Alþingi, sem fól í sér endurminningu um
frelsið forna og vonina um nýtt frelsi; það birtist í skáldlegri
dýrð í kvæðinu Island („Island farsælda frón“) í fyrsta ár-
gangi Fjölnis 1835, en hugsjónir lýðræðisins voru settar fram
á meistaralegan hátt í kvæðinu Alþing hið nýja (1840), en
annars fléttast Alþingi inn í fjölda kvæða hans og kemur