Skírnir - 01.01.1957, Page 63
Skírnir
íslenzk stafrófskver
61
bætt við nokkrum vísum og sögum, t. d. „Selaskyttunni“ eftir
Jónas Hallgrímsson og sögunni „Guðmundur ferðalangur".
I þessari mynd var kverið 48 blaðsíður.
Nýtt stafrófskver, er Valdimar Ásmundsson hefur samið
og lagað eftir nýjustu og beztu stafrófskverum útlendum kom
út í Reykjavík 1883. Höfundur segir í formála, að hann hafi
aðallega haft sænsk og amerísk stafrófskver til hliðsjónar.
Siðan segir hann:
1 stafrófskveri þessu er barninu þegar í byrjun kennt
að lesa orð, en eigi tóm atkvæði, hluta úr orðum eða mál-
leysur, svo sem er í flestum öðrum íslenzkum stafrófs-
kverum. Verður námið þannig léttara og aðgengilegra
fyrir barnið.
Þá gerir hann grein fyrir efni kversins á þessa leið:
Kveri þessu er skipt í VII kafla. 1 I. kafla lærir barnið
að þekkja stafina og kveða að smáorðum. I II. kafla eru
smásögur. III. kafli er um dýrin. IV. kafli er um lönd og
lifandi þjóðir. V. kafli um sögu mannkynsins. I VI kafla
eru tölur, greinamerki, skammstafanir, helztu stafsetning-
arreglur, fraktúruletur, skriftarletur og um útlenda stafi.
I VII. kafla eru heilræði, málshættir o. fl. Svo er til ætl-
azt, að kennarinn spyrji barnið um efni hvers leskafla í
hvert sinn, er það er búið að lesa, til að leiða athygli þess
að efninu.
Að slepptum fyrsta kaflanum í kveri þessu, en hann er
tæpar sex blaðsíður, er lesefnið allþungt, a. m. k. fyrir byrj-
endur. Hins vegar er kverið athyglisvert að því leyti, að þar
er gerð tilraun til að veita börnum sem fjölbreyttastan al-
mennan fróðleik.
Stafrófskver eftir Eirík Briem kom út í Reykjavík 1893.
Kver þetta er alger nýjung að því leyti, að stefnt var að því,
að bömin lærðu að lesa orð og atkvæði, áður en þau höfðu
lært allt stafrófið. Byrjað er á að kenna nokkra sérhljóða,
síðan kemur samhljóðinn s og nokkur atkvæði og orð, sem
s getur myndað með þeim sérhljóðum, er komnir voru á und-
an. Næst kemur það, sem eftir er af sérhljóðunum, og síðan
samhljóðarnir einn og einn í einu ásamt atkvæðum og orð-