Skírnir - 01.01.1957, Page 68
IVAR ORGLAND:
EDVARD GRIEG.
Þegar nafn Edvards Griegs ber fyrir eyru okkar Norð-
manna, landa hins mikla tónsnillings, þá fyllist allt í einu
hugur vor dásemd þeirra hljóma, er hann skóp: og innri aug-
um vorum birtist hið dáða tónskáld sjálft: maður, lágur vexti,
með mikið hár, dálítið bogið nef og leiftrandi, glampandi augu
Tilgangur þessarar ritsmíðar er að reyna að varpa dálitlu
ljósi á líf og starf þess manns, sem enn þá mun vera óhætt
að kalla mesta tónskáld Noregs og enn fremur það tónskáld,
sem vængir frægðarinnar hafa borið lengst út um heim frá
föðurlandi voru, Noregi. Að vísu var hinn heimsfrægi norski
fiðluleikari Ole Bull líka tónskáld; en snilld hans er fyrst og
fremst tengd hinum mikla hljómleikagarpi. Edvard Grieg lék
sjálfur á hljóðfæri; hann var snjall píanóleikari, og til eru
hljómplötur frá fyrstu árum platnanna, þar sem Grieg leiknr
eigin verk. En það var sem skapandi andi, að hann vann
mestu afrek sín á listabrautinni, og sem skapandi listamaður
í heimi tónlistarinnar mun hann lifa um ókomin ár.
Edvard Hagerup Grieg fæddist 15. júni 1843 í Björgvin, í
„borginni milli fjallanna sjö“, eins og við Norðmenn gjarna
köllum þessa aðalborg Vestur-Noregs. Ætt hans var komin
frá Skotlandi og hafði öldum saman fágazt í menningu og
menntun. Móðir Edvards var dóttir Hagerups stiftamtmanns.
Hún var mjög gefin fyrir hljómlist og tók þátt í mörgum hljóm-
leikum í Björgvin. Faðir hennar hafði líka gefið henni kost
á því að nema hljómlist í Hamborg, þegar ekki var hægt að
læra meira í heimaborginni. En þegar um annað hjartans mál
var að ræða, lét hann ekki undan óskum hennar. Það var,
þegar dóttir hans varð ástfangin af ungum sjómanni og vildi
giftast honum, hvað sem það kostaði. Stiftamtmanninum
fannst það óviðeigandi og ákvað, að Gesine skyldi gefast hin-