Skírnir - 01.01.1957, Page 73
Skírnir
Edvard Grieg
71
litskrúSs og sterkari litaandstæðna en tíðkuðust í hinum þýzka,
rómantíska skóla. Sumarið 1864 fór Grieg heim til Björgvinj-
ar, þar sem þeir Ole Bull hittust oft að máli. Um þá daga
segir Grieg, að sál hans sjálfs hafi verið í deiglunni. Hann
fer aftur til Ilafnar; og þá hverfur listamaðurinn á fund ör-
laganna. Hann kynnist þeim manni, sem hafði dýpst áhrif
á þroskaferil hans alla ævi, bæði sem manns og listamanns,
— sem mótaði persónuleika Griegs. Við fund þeirra var eins
og þokuslæðu hinnar þýzku rómantíkur væri feykt burtu.
„Ég sá,“ segir Grieg sjálfur, „það sem Björnson í „Arnljot11
kallar „Noreg í aftureldingu“!“ — Þessi maður var Rikard
Nordraak.
Nordraak var frændi Björnstjerne Björnsons og er þekkt-
astur fyrir að hafa samið lagið við kvæði Björnsons „Ja, vi
elsker dette landet“, þjóðsöng okkar Norðmanna, og auk þess
lög við fjölmörg önnur ljóð Björnsons. En hann var ekki að-
eins tónskáld. Hann er sjálfur höfuðpostulinn, brautryðjand-
inn í tónlistarsögu vorri. Og þó andaðist hann aðeins 24 ára
gamall. — Nordraak hreif alla með snilligáfu sinni; enda var
hann gæddur persónulegum töfrum í óvenjulega ríkum mæli.
Sál hans var uppspretta stórkostlegra hugmynda um framtíð
landsins, sérstaklega á sviði tónlistarinnar, og hann var sjálf-
ur ímynd landsins og óskabarn sinnar þjóðar. Með stoltu sjálfs-
áliti, en þó í barnslegri einlægni, gat hann sem tvítugur pilt-
ur sagt um sjálfan sig: „Store Rikard Nordraak!“
1 bréfi segir Grieg frá fyrsta fundi þeirra, að Nordraak
hafi mælt: „Nai, eru þá ekki háðir þessir miklu menn saman
komnir!“ — „Limaburður, látbragð, rödd,“ heldur Grieg
áfram, „allt benti til þess, að hér stæði ég andspænis manni,
sem fyndist hann vera í senn Björnson framtíðarinnar og Ole
Bull. En hann var jafnframt svo yndislega bamslegur og
elskulegur, að ég varð gagntekinn. Ég hafði hingað til aldrei
velt fyrir mér neinum möguleikum til að vera eða verða mik-
ill maður. Ég var námsmaður, ekkert annað. Ég var líka kvíða-
fullur, ómannblendinn og heilsulítill. En þessi sigurvissa var
einmitt læknislyf fyrir mig. Og frá þeirri stundu var vinátta
okkar eins og við hefðum þekkzt alla ævi.“ Grieg var þá 21