Føroya kunngerðasavn A og B - 22.08.1996, Blaðsíða 23
171
16.1 Til skrivligu próvtøkuna, sum er 5 tímar, verður givið eitt teksttilfar á enskum, og settar verða nakrar upp-
gávur, sum sýna í hvønn mun, próvtakarin megnar at brúka enska málið, skilir givna tekstin og megnar at mál-
bera seg flótandi á skrivligum enskum. Umframt hetta verður ein tekstur týddur til enskt.
16.2 Til próvtøkuna kunnu brúkast tvímálsligar orðabøkur sum í vavi svara til tær reyðu orðabøkumar hjá
danska Gyldendal (ensk-føroysk, donsk-ensk, ensk-donsk), føroysk-donsk og donsk-føroysk umframt ensk-
ensk orðabók í vavi sum Advanced Leamer’s Dictionary (OUP) ella Longman’s Dictionary of Contemporary
English. Aðrir hjálparmiðlar em ikki loyvdir.
17.1 f próvdømingini verður dentur fyrst og fremst lagdur á, hvussu próvtakarin megnar at brúka enska málið.
Væntað verður, at hann er stinnur í idiomatikki, semantikki, syntaksi, morfologi og ortografi. Tað, sum mett
verður um, er, í hvønn mun próvtakarin megnar enska málbygnaðin.
Tá ið talan er um samandráttaruppgávur verður hammframt dømt um, hvussu neyvt og nágreiniliga próvtakarin
við egnum orðum og trúgvur móti tekstinum megnar at endurgeva høvuðstættimar í tekstinum í stuttari, saman-
hangandi framløgu.
Tá ið talan er um ritroyndamppgávur verður hammframt dømt um, hvussu rámandi og nágreiniliga próvtakarin
í longri, væluppbygdari framløgu megnar at lýsa og meta tekstin: gongd, persónslýsing, próvførslu, rithøvunda-
hugburð og boðskap.
Tá ið talan er um onnur fríari uppgávusløg, verður harumframt dømt um, hvussu rámandi og nágreiniliga próv-
takarin megnar at greiða og meta um - ella í fiktiónslíki lýsa - eitt greiðsluevni í tekstinum í styttri, samanhang-
andi framløgu.
Tá ið talan er um umsetingamppgávur, verður hammframt dømt um, hvussu neyvt og nágreiniliga próvtakarin
megnar at endurgeva uppmnatekstin á enskum. Metingin av svarinum upp á hesa uppgávu verður tikin við sum
ískoyti í samlaðu metingini av málførleika próvtakarans.
At enda verður eisini tikið við í dømingina ein meting av, hvussu væl og fjølboytt í vavi samlaða avrikið er skip-
að.
17.2 Givið verður 1 próvtal fyri alt tað skrivliga avrikið. Próvtalið verður givið við støði í einari heildarmeting.
Støddfrøðilig deild
Kravt stig
Endamálið
18. Endamálið er,
a) at næmingamir framhaldandi menna evnini at skilja og tosa enska málið og at teir fáa venjing í at málbera
seg skrivliga
b) at næmingamir menna almennu máltilvitskuna og fatanina av sambandinum millum mál og mentan,
c) at næmingamir fáa førleika í at greina og tulka tekstir á enskum máli,
d) at næmingamir gjøgnum arbeiði við tekstunum fáa innlit í týðandi tættir av mentan, søgu og samfelagslívi
í Bretlandi og USA og í ávísan mun í øðmm enskttalandi økjum,
e) at næmingamir verða førir fyri at skilja líkskap og munir millum teirra egna sannroyndarheim og tann heim,
sum teir koma fram á í tekstum á enskum máli.
Undirvísingin
19.1 Málførleiki næminganna verður fyrst og fremst mentur í sambandi við tekstlestur, skrivligt arbeiði og til-
ognan av enskari mállæru. Meginreglan er, at undirvísingin fer fram á enskum.
19.2 Fyrst og fremst verða lisnir tekstir, sum em grundleggjandi fyri fatanina av týdningarmiklum spumingum
í bretskari og amerikanskari mentan í einum søguligum og nútíðarligum høpi. í sambandi við lestur av teimum
einstøku tekstum skulu næmingamir nema sær vitan um søgulig, geografisk, mentanarlig og samfelagslig viður-
skifti í so stóran mun, at tekstlesturin fær dýpd og frásjón.
19.3 Teir lisnu tekstimir skulu greinast og tulkast á enskum í samsvari við málsliga førleikan hjá næmingunum.
Næmingamir skulu læra at brúka hóskandi lesihættir, eitt nú nágreiniliga lesing, yvirlitslesing og leitan eftir
upplýsingum. Undirvíst verður í notatteknikki og í at brúka orðabøkur. Edv er partur av undirvísingini í hósk-
andi mun.
19.4 Evnini at málbera seg skrivliga verða serstakliga ment við at svara skrivligum uppgávum av ymiskum slagi
og í ymiskum vavi, m.a. í sambandi við tekstlesturin.
19.5 Arbeitt verður miðvíst við at økja um málsliga førleika næminganna og vitan teirra um enska mállæm,
merkingarfrøði (semantikk) og í minni mun stflfrøði (stilistikk) og málnýtslureglur.