Føroya kunngerðasavn A og B - 22.08.1996, Blaðsíða 158

306
a) Samspælið millum náttúru og samfelag
b) Lívskor
c) Staðarbundna, økisbundna og alheimsbundna dimensiónin
d) Millumtjóða sambond.
2.2 í undirvísingini skulu veljast 3-5 ymisk evni, sum hóska væl at lýsa týðandi partar av samspælinum millum
menniskjað og tess umhvørvi, náttúrugivið eins væl og menniskjaskapt. í viðgerðini av evnunum skal dentur
vera lagdur á samanhang og heild. At umheimurin er dynamiskur og ávirkiligur, verður gjørt greitt. Evnisvalið
verður gjørt soleiðis, at bæði samfelags- og náttúruparturin verða gjølla viðgjørd og skulu viga eins nógv í undir-
vísingini. Avleiðingamar av samspælinum millum samfelag og náttúru er homasteinur í viðgerðini av evnunum.
Evnisvalið skal harumframt tryggja, at næmingamir fáa innlit í økisbundin og alheimsbundin viðurskifti, og at
spumingar í ídnaðarlondum og menningarlondum eins og viðurskiftini teirra millum verða viðgjørd. Partur av
undirvísingini skal fevna um føroysk viðurskifti.
2.3 Teld er partur av undirvísingini.
2.4 Námsferðir em natúrligur partur av undirvísingini. Arbeiði uttan fyri skúlan og royndararbeiði er fastur tátt-
ur í undirvísingini. f undirvísingini verða brúkt kort, fylgisveinamyndir og hagfrøðiligt tilfar eins og tøkniligur
útbúnaður til økisarbeiði og royndararbeiði. Sum gmndarlag undir arbeiðinum við staðfrøðiligum kortum og
evniskortum skal í minsta lagi vera ein innførsla í gmndleggjandi meginreglur viðvíkjandi kortprojektiónum og
kortsignatumm.
2.5 Skrivligt arbeiði verður brúkt til at fremja læmtilgongdina, venja læmgreinarháttalagið, skapa yvirlit og
halda fast í týðandi úrslit í undirvísingini umframt at styrkja skrivliga førleikan.
2.6 Gjørdar verða 7 skrivligar uppgávur, av hesum 5 A-uppgávur og 2 B-uppgávur. Lærarin rættar og ger við-
merkingar til uppgávumar. A-uppgávur em uppgávur við greiðum endamálsorðingum og við svømm, sum
liggja innan avmarkaðar karmar. B-uppgávur hava størri dám av sjálvstøðugum næmingavirksemi, og enda-
málsorðingamar og svørini liggja innan breiðari karmar. Skrivliga arbeiðið liggur annaðhvørt í undirvísingar-
tíðini ella kemur ístaðin fyri ta vanligu fyrireikingina til undirvísingina.
Innihaldið í undirvísingini
3.1 Tær geografisku dimensiónimar:
a) Samspælið millum náttúru og samfelag,
Samanspælið millum náttúm og samfelag verður viðgjørt í tilfeingisnýtslu- og umhørvishøpi. Undirvísing-
in skal lýsa sínámillum ávirkan millum náttúmgmndarlagið og nýtslu menniskjans av hesum í eini framle-
iðslu ella einari framleiðsluskipan. Dentur verður lagdur á sambandið millum framleiðsluna og tað tøknif-
røðiliga og búskaparliga støðið og tær politisku fortreytimar. Umhvørvisavleiðingamar av gagnnýtslu av
náttúmni verða viðgjørdar.
b) Lívskor
Tey geografisku frábrigdini í lívskomnum: Náttúmgmndarlag, framleiðsla, vinnulívs-, íbúgva- og mentan-
ararviðurskifti, matur, íbúðar- og heilsuviðurskifti eins og búskaparlig og politisk viðurskifti verða lýst.
c) Tann staðarbundna, økisbundna og alheimsbundna dimensiónin
Tann staðarbundna, økisbundna og alheimsbundna dimensióninmiðar ímóti einum geografiskum yvirliti og
umheimsfatan og skal vísa staðbundin frábrigdi á jørðini. Økisbundna greiningin hevur týðandi vág. Grei-
ningin fæst við eitt nærri avmarkað geografiskt øki, sum kann vera ein partur av einum landi, eitt land ella
bólkar av londum. Gjøgnumgongdin skal geva eina fatan av, hvøiji náttúmgivin og samfelagsskapt viður-
skifti hava týdning fýri sereyðkennini í viðkomandi øki. Evropeisk viðurskifti og evni frá ídnaðarlondum
og menningarlondum verða tikin við.
d) Altjóða sambondini
Sambond millum lond og øki verða viðgjørd, hemndir í sambandið millum menningarlond og ídnaðarlond.
3.2 Fakøkini
1) Náttúrugrundarlag og umhvørvi
a) alheims veðurlagsviðurskifti, herímillum íkoman av teirri gmndleggjandi vindskipanini eins og stað-
bundin og heimsbundin frábrigdi í hita og avfalli; vegurlagsávirkandi orsakir, vatnumferðin eins og eitt
dømi um eitt økisbunđið ella staðarbundið veðurlag,
b) treytað av valdu evnunum: landslagsskapan, jarðbotnslæra, havfrøði, ráevnisjarðfrøði ella ástøði plátu-
vond ella blandingur av hesum økjum í hóskandi vavi; hóskandi til valda økið: skapandi og týðandi virk-
semi ájarðarflatuni og í jarðarskorpuni,