Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.1998, Side 64

Clarence E. Glad
Nýja testamentið birtir því mikilvæg guðfræðisannindi í goðsögulegum
búningi. Nauðsynlegt að afklæða goðsögnina goðsagnarbúningi sínum ef nú-
tímamenn eiga að geta skilið táknræna merkingu hennar. Markmiðið er að
túlka megininntak goðsögunnar með hliðsjón af forsendum nútímalesenda.23
Tiltekinn mannskilningur er sá farvegur sem gerir okkur kleift að brúa bilið
milli fortíðar og nútíðar og skilja eiginlega merkingu texta Nýja testamentisins
þótt þeir séu hluti af fjarlægum goðsagnarveruleika. í tilvistarlegri túlkun text-
anna verða þær væntingar um endi tímanna sem þar birtast hluti af þrám nú-
tímalesenda; jafnframt átta þeir sig á að sú þverstæðukennda tilvist sem lifir
í stöðugri spennu milli þess sem er og þess sem (vonandi) verður er hluti af
kjörum allra manna.24 Þannig verður guðfræðileg túlkun að húmanískri túlkun
og öfugt.
3. Jón Sveinbjörnsson: GuÖfrœðileg og húmanísk túlkun Nýja testamentisins
Aður en ég fjalla nánar um eðli húmanískrar túlkunar fer ég almennum orðum
um áherslur Jóns innan nýjatestamentisfræða. Markmið þeirra fræða að mati
Jóns er að gera nemendur læsa á rit Nýja testamentisins og önnur rit úr
frumkristni. I Nýja testamentinu er að finna tjáningu manna á trúarupplifum
sinni. Til þess að geta skilið þessa tjáningu verður fræðimaðurinn að kunna
sem gleggst skil á þeim félagslegu aðstæðum sem textarnir eru skrifaðir í.
Asamt því að hafa lagt áherslu á sögulega ritskýringu hefur Jón einnig spurt
um nútímamerkingu biblíutexta. I kennslu og þýðingarstörfum Jóns má því
greina tvær höfuðáherslur. Annars vegar er lögð áhersla á að efla sögulegan
skilning stúdenta á gríska frumtextanum og kenna þeim að lesa textana af
næmleika og virðingu fyrir sérkennum þeirra. Hins vegar er áherslan á „að
búa til nýjan texta“ sem skilar til nútímalesenda meginboðskap frumtextans
á skiljanlegu máli. Nýjatestamentisfræðingur getur þannig „ekki staðnœmst
á miðri leið og látið sér nægja að skilja frumtextann og vita hvernig honum
var beitt í upphafi, heldur verður hann að koma innihaldi og áherslum hans
Christus und die Mythologie," ibid, bls. 141-189. Bultmann tengir viðleitni sína við rit
D. F. Strauss Das Leben Jesus, kritisch bearbeited (tvö bindi. Tiibingen: Osiander, 1835,
1836) sem hafði lagt áherslu á sögugildi goðsagna N.t.
23 Sjá Dieter Georgi, „Bultmann’s Theology of the New Testament Revisited," í Edward C.
Hobbs, ritstj., Bultmann, Retrospect and Prospect: The Centenary Symposium at Wellesley
(Philadelphia: Fortress Press, 1985), bls. 77.
24 Að mati Bultmanns orðaði Páll postuli best hvernig afstöðu menn þyrftu að hafa gagnvart
umhverfi sínu við slíkar nú þegar/ekki enn aðstæður í lKor 6.12; 7.29-31; 9.19-23 og
10.23/24. Sjá „Neues Testament und Mythologie. Das Problem der Entmythologisierung
der neutestamentlichen Verkiindigung,“ Kerygma und Mythos I (1948), bls. 29-30.
62
Á