Hugur - 01.01.2013, Blaðsíða 97

Hugur - 01.01.2013, Blaðsíða 97
 Dómsdagur  veki upp brýna þörf, hún kreMist nafns þessarar konu sem eitt sinn var á lífi.8 Það er kannski þess vegna að þeir sem sáu fyrstu daguerreótýpurnar gátu ekki umborið þetta þögla ávarp og urðu að líta undan – þeim fannst fólkið á mynd- unum vera að horfa á sig. (Í vinnustofu minni, á mublu við hliðina á skrifborðinu, er ljósmynd – frekar þekkt mynd að vísu – sem sýnir andlit ungrar brasilískrar stúlku, sem virðist stara á mig óblíðum augum. Ég veit með fullkominni vissu að hún er og verður dómari minn, í dag eins og á efsta dómsdegi.) Dondero lét eitt sinn í ljós efasemdir um tvo ljósmyndara sem hann dáði, Henri Cartier-Bresson og Sebastião Salgado. Hjá þeim fyrri sá hann öfga rúm- fræðilegrar myndbyggingar; hjá þeim síðari öfga fagurfræðilegrar fullkomnunar. Hann stillti sinni eigin hugmynd um mannsandlitið sem sögu sem á að segja eða landsvæði sem á að kanna upp á móti báðum. Ég er á sama máli: krafa ljósmynd- arinnar sem ávarpar okkur hefur ekkert fagurfræðilegt við sig. Hún er öllu heldur krafa um endurlausn. Ljósmyndin er alltaf meira en mynd: hún er staður eyð- unnar, háleitt rof á milli hins skynjanlega og hins skiljanlega, á milli eftirmyndar og raunveruleikans, á milli minningar og vonar. Kristnir guðfræðingar sem Mölluðu um upprisu líkamans veltu því fyrir sér hvort líkaminn risi upp í því ástandi sem hann var í á dauðastundinni (ef til vill gamall, sköllóttur, einfættur) eða í blóma æskunnar. En þeir fundu aldrei fullnægjandi svar. Origenes batt snöggan endi á þessar endalausu umræður með því að halda því fram að upprisan taki til forms líkamans, eidos hans, frekar en til líkamans sjálfs. Ljósmyndin er, í þessum skilningi, fyrirheit um hinn dýrlega líkama. Það er á margra vitorði að Proust var heltekinn af ljósmyndun og að hann lagði mikið á sig til að eignast ljósmyndir af fólkinu sem hann elskaði og dáði. Í svari við þrábeiðni Prousts um mynd af einum stráknum sem hann varð ástfanginn af þegar hann var tuttugu og tveggja ára, gaf Edgar Auber honum að lokum eina. Á bakhlið ljósmyndarinnar skrifaði Auber sem tileinkun (og á ensku): Look at my face: my name is Might Have Been; I am also called No More, Too Late, Farewell. Þetta er vissulega hrokafull tileinkun, en hún tjáir fullkomlega þörfina sem blæs lífi í sérhverja ljósmynd og tekur til hins raunverulega sem er alltaf að farast, til þess að gera það aftur að möguleika. Ljósmyndun krefst þess að við minnumst alls þessa, og ljósmyndir eru vitnis- burður allra glataðra nafna, eins og lífsins bók sem hinn nýi engill opinberunar- innar – engill ljósmyndunar – hefur í höndum við lok allra daga, það er, sérhvern dag. Steinar Örn Atlason $#ddi  [Walter Benjamin, „Saga ljósmyndunar í stuttu máli“, Fagurfræ!i og mi!lun. Úrval greina og bókakafla (Reykjavík: Bókmenntafræðistofnun Háskóla Íslands, ), bls. . – "#!.] Hugur 2013-4.indd 97 23/01/2014 12:57:28
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Hugur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.