Skírnir - 01.01.1942, Blaðsíða 32
30
Fr. le Sage de Fontenay
Skírnir
Undirritun andkommúnistasáttmálans brýtur gersam-
lega í bág við þá stjórnarstefnu, sem Danir hafa fylgt í tvo
mannsaldra, sem sé þá, að taka ekki nokkurn þátt í stjórn-
málaátökum stórveldanna, bandalögum þeirra og brögðum
gegn bandalögum eða annarri valdastreitu þeirra. Að því
er bezt verður vitað, er þessi aðdragandinn að því að Dan-
mörk gerðist aðili:
Samningarnir um það, að Danmörk féllist á andkomm-
únistasáttmálann, hófust árdegis á laugardag 22.nóvember.
Ráðherrafundur var haldinn og þar lögðust þeir þunglega
en árangurslaust á þá sveif, Scavenius utanríkisráðherra
og Gunnar Larsen samgöngumálaráðherra, að hinir ráð-
herrarnir féllust á undirskrift sáttmálans. Allir voru á móti
því.
Síðara hluta dags kvaddi þýzki sendiherrann, von
Renthe-Fink, Stauning forsætisráðherra á sinn fund og
lagði svo hart að honum, að hann beygði sig ekki einungis
sjálfur, heldur létu þeir einnig undan Johs. Kjærböl fé-
lagsmálaráðherra og Thune Jacobsen dómsmálaráðherra.
Á þessu stigi málsins var látið í veðri vaka, að undirskrift
sáttmálans skyldi fylgja sérstök bókun, þar sem það yrði
upplýst, að samþykkt Danmerkur á sáttmálanum mundi
aðeins hafa áhrif á innanríkismál hennar, en utanríkis-
málastefnan yrði óbreytt. Á öðrum ráðherrafundi, sem
haldinn var á laugardagskvöld, stóðu málin þannig, að
fimm ráðherrar greiddu atkvæði með undirskriftinni, en
sjö þvertóku fyrir hana.
Þegar þýzka sendiherranum voru tilkynnt þessi mála-
lok, náði hann tafarlaust sambandi við Berlín og í bítið á
sunnudagsmorgun, milli klukkan 3 og 4, bárust honum úr-
slitaskipanir frá Wilhelmsstrasse. Á sunnudagsmorgun af-
henti hann Scaveniusi utanríkisráðherra þessa úrslitakosti:
„Danmörk verður tafarlaust að skrifa undir sáttmálann.
Ef það verður ekki gert, segir Þýzkaland upp sáttmálan-
um frá 9. apríl 1940, og verður þá litið á Danmörk sem
óvinaland, með öllum þeim afleiðingum, sem af því verða“.
Ríkisráðsfundur var haldinn á sunnudagskvöld og