Skírnir - 01.01.1942, Blaðsíða 40
Ræða Periklesar.0
Flestir þeirra, er hér hafa talað áður, hafa lofað þann,
er leiddi þessi ræðuhöld í lög, og talið það vel ráðið, að
ræða væri flutt við greftran þeirra, er fallið hafa í orust-
um. Mér virðist þó nægja að votta þeim mönnum, er ágæt-
ir hafa orðið af verkum sínum, virðinguna í verki, svo
sem þér nú sjáið á útför þeirri, er hér fer fram á alþjóðar
kostnað, og láta eigi viðurkenningu á dáðum margra
manna velta á því, hvort einn maður talar vel eða illa. Því
að crfitt er að stilla orðum sínum vel þar sem menn eru
jafnvel trauðir að festa trúnað á þau. Áheyranda, sem
kunnugur er málavöxtum og vinveittur, kann að virðast
sem eitthvað sé ekki tekið svo vel fram sem hann vill og
veit að það á skilið. Hinn, sem ókunnugur er, kann af öf-
und að telja það öfgar, ef hann heyrir eitthvað, sem eðli
hans er æðra. Lofræður um aðra þola menn raunar því
aðeins, að þeir telji sig sjálfa færa til þeirra afreka, er
þeir heyra um; það, sem umfram er, vekur þegar öfund
þeirra og þeir trúa því ekki. En með því að forfeðrum vor-
um hefir þótt þetta fagur siður, er mér skylt að hlýða lög-
1) Ræða þessi er í sögu Þúkydidesar af Pelopsskagaófriðnum
(II. bók, 35.—46. kap), og hefi eg þýtt hana eftir útgáfunni í „The
Loeb Classical Library“ og reynt að fara svo nærri orðalagi grísk-
unnar sem mér var unnt. Perikles flutti ræðuna í Aþenuborg árið
431 f. Kr. við útför þeirra, er þá höfðu fallið í striðinu. Hún sýnir
þá hugsjón, er stjórnaði þeim menningarafrekum, er síðan hafa ver-
ið meðal skærustu leiðarljósa mannkynsins. Um þá hugsjón er nú
barizt grimmilegar en nokkru sinni fyrr og hlutverkum skipt líkt og
á dogum Periklesar. Guðm. Finnbogason.