Skírnir - 01.01.1942, Blaðsíða 54
52
Björn Þórðarson
Skírnir
bandsins, því að það verði til þess að viðhalda ævarandi
yfirráðum Bretlands. Múhameðsmenn vantreysta sam-
bandsskipulaginu eins og það er í lögunum, af ótta við, að
þeir verði ofurliði bornir af Hindúum. Einnig mislíkar
þeim, að furstadæmin eru innan sambandsins, vegna þess
að flestir furstanna eru Hindúar. Aðrir minnihlutar eru
einnig óánægðir með þær tryggingar, sem lögin setja til
verndar hagsmunum þeirra, og þeir óttast eins og Múham-
eðsmenn yfirdrottnan Hindúa.
Nú er það sýnt, að lögin komast ekki óbreytt að fullu í
framkvæmd, og málamiðlun sú, sem Sir Stafford Cripps
bar fram síðastliðið vor af hálfu Breta, náði ekki sam-
þykki Indverja, eins og kunnugt er.
Það, sem áður hefur verið sagt, er látið nægja um
stjórnarháttu í Indlandi og í nýlendunum, sem lúta stjórn
Stóra-Bretlands, og horfið að aðalefni þessarar greinar,
það er hvernig varið er sambandi brezku stjórnarinnar
við þau lönd, sem standa við hlið Stóra-Bretlands sem að-
ilar í samveldinu. Verður þá í fám orðum fyrst að minnast
hvers landsins fyrir sig.
Kanada er þar fremst í flokki. Er þar í rauninni að
finna fyrirmyndina að stjórnmálaþróun annarra nýlendna
innan heimsveldisins. Fyrir aldamótin 1700 höfðu Frakk-
ar stofnað nýlendu á bökkum St. Lawrence fljótsins, og
árið 1713 höfðu samtals um 18.000 franskir menn numið
þar land, en eftir það hafði útflutningur franskra manna
þangað alveg hætt. Voru nýlendubúar strangkaþólskir
menn, og bjuggu við kirkjulegt lénsmannaveldi. Þessa ný-
lendu urðu Frakkar að láta af hendi við Breta árið 1763.
Þangað til 1774 var nýlendunni stjórnað sem herteknu
landi, en þá var hinum frönsku nýlendumönnum tryggð
ýmis sérréttindi. Árið 1791 var nýlendunni skipt í tvö
fylki, annað aðallega franskt, en hitt brezkt, og höfðu um
þær mundir margir brezkir menn úr Bandaríkjunum
flutzt inn í nýlenduna. Fyrir hvort fylkið var skipaður