Skírnir - 01.01.1942, Blaðsíða 154
152
Gunnar Árnason
Skírnir
sem E. A. segir um göt hans í lögum. Að því er snertir ís-
lenzka lagasögu, fylgi ég óhræddur hinum heiðraða höf-
undi í blindni.
Mat E. A. á öðrum heimildum um kristnitökuna mun
mjög sanni nær, en þó virðist mér hann hnýta óþarflega
oft í Gunnlaug munk. Kunnað hafa fleiri en klerkar einir
ýmsa króka í máli sínu fyrr og síðar.
2.
Flest það, sem Einar Arnórsson segir um aðdraganda
kristnitökunnar fram til Alþingis árið 1000 og þingreið
þeirra Gissurar og Hjalta, verður varla hrakið. En um eitt
mikilvægt atriði er ég honum þó algerlega ósammála.
Svo er að skilja, sem hann geri ráð fyrir, að áhrif kristn-
innar hér á landi fyrir árið 1000 hafi verið mjög lítil,
næstum ekki teljandi. En færa má að því sterkar líkur,
að hér skjóti mjög skökku við.
í fyrsta lagi er víst, að landsmenn höfðu þegar frá upp-
hafi kynni af kristninni. Einstaka landnámsmenn voru
kristnir. Og í víking og siglingum, einkum vestur um haf,
hafa ýmsir landsmanna hlotið að kynnast kristninni og
sumir að líkindum látið prímsignast, eða jafnvel skírast.
Og það hefir haft einhver áhrif hér heima fyrir.
I öðru lagi bar trúboð Friðriks biskups og Þorvalds víð-
förla, Stefnis Þorgilssonar, og síðast en ekki sízt Þang-
brands, nokkurn árangur, meðal annars vegna þess, að
heiðna trúin hefir vísast verið allveik hjá ýmsum, þótt
margir heiðnir menn væru hins vegar vafalaust heitir og
einlægir trúmenn.
Það sannast og, að mínum dómi, af þingreið Hjalta og
þeirri staðreynd, að hann, sekur maðurinn, tekur til máls
að Lögbergi, að kristnir menn hljóta að hafa verið all-
fjölmennir á Alþingi árið 1000. Að vísu vitum við ekkert
um heildartölu þingmanna, en allar frásagnir bera það
þegjandi með sér, að liðsmunur heiðinna manna og krist-
inna, ef þar með eru taldir allir þeir, sem einhverra hluta
vegna hölluðust frekar að öðrum en hinum, getur ekki