Skírnir - 01.01.1929, Side 33

Skirnir]
Handritamálið.
27
á utlendum málum. Eins og kunnugt er gefur það út
Mémoires, þar sem birtar eru jafnaðarlegast á frönsku eða
ensku merkar ritgerðir, sem komið hafa á dönsku í Aar-
böger for nordisk Oldkyndighed og Historie. En það er
eftirtektarvert, að síðan 1865 hefur ekki ein einasta grein
um forníslenzkar bókmenntir eða annað þar að lútandi
komið út i Mémoires, nema ef telja mætti þar til grein
Gustav Storms um Vínlandsferðirnar, en þar er hins vegar
fullt af greinum um danskar fornleifar. Eftir þessum skrif-
uin verða germanistarnir að skilja dönsku til þess að
kynnast íslenzkum efnum, en fróðleikinn um fornleifarnar
dönsku fá þeir á ensku eða frönsku. Annars má bezt sjá
afstöðu félagsins til íslands og íslendinga fyrrum og nú
af nokkrum tölum; árið 1830 voru um 800 áskrifendur á
íslandi að Fornmannasögunum; árið 1925 voru tveir íslend-
ingar, búsettir á íslandi, meðlimir félagsins. Með laga-
breytingunni frá 1865 hvarf norræna Fornfræðafélagið frá
takmarki sínu og hætti í raun og veru að vera fornrita-
félag og varð fornleifafélag aðallega. Fyrir því hafa nú ís-
lendingar stofnað sitt eigið Fornritafélag, sem 'hefur hið
sama takmark og hitt hafði, einungis að heimilisfang þess
er annað, og er það eftirtektarvert tákn tímanna í við-
skiftum íslendinga og Dana.
í formálanum fyrir Um frumparta íslenzkrar tungu (1846)
skrifar Konráð Gíslason: »Sumum kann að þykja — og
einn að minnsta kosti hefur í Ijósi látið, — að nú sé búið að
starfa eins mikið og þurfi að fornmáli og fornvísindum
Norðurlanda. Ef slíkt kemur ekki til af kala við allt sem
er íslenzkt, þá er það ekki annað en fákunnátta og rangt
álit, ekki að eins á þeirri vísindagrein einni saman, heldur
á öllu sem til vísinda heyrir«. Hér er sjálfsagt sveigt að
deilum, sem þá áttu sér stað innan Fornfræðafélagsins
með tilliti til fornritanna. En þær deilur og, að því er
mér hefur verið sagt, líka óánægja yfir útgáfu-stefnu Arna-
nefndarinnar, gáfu tilefni til þess, að stofnað var nýtt félag
árið 1846, sem hét »Det nordiske Literatur-Samfund«;
var markmið þess að auka þekkingu á fornnorrænum