Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.06.1927, Blaðsíða 61
í VÖKU OG SVEFNI
57
]mÖ var náttúrulögmál, sem ekki
varð umflúið. En ástæður eru
mismunandi. Andvaralaus ung-
lingur var liann heima á bæ for-
eldra sinna þegar faðir lians sökk
í djúp liafsins. Og andvaralaus
var’hann nií í fjarlægu landi þegar
móðir lians stríddi við dauðann.
Það hefði ])ó verið nokkur liugn-
un að vera þar við og getað kvatt
liana í síðasta sinn. Sú litla svöl-
un var honurn bönnuð.
1 fjögur ár, eða því sem næst,
lmfði hann ekki hugsað um og
ekki .séð nema eitt einasta mark-
mið framundan,-—að eignast var-
anlegt lieimili og koma móður
sinni þangað, til þess að njóta
þess með sér. Öllum sínum kröf-
um, andlegum og líkamlegum,
hafði hann beitt til að ná því tak-
marki, og hann hafði sigrað. En
mitt í sigurhrósinu kom ])á dauð-
inn og varpaði lionum í afgrunn
örvæntinganna. Og hún svo ung.
ekki sextug þegar kallið kom.
Hvað hafði hann tilunnið, að
þessu óbærilega oki skyldi varpað
á lierðar lionum ?
Hann fann að einliver breyt-
ing var nauðsynleg til þess að slíta
hann frá eigin hugsunum og hug-
sýki. En í svipinn var hann of
lamaður, of dofinn, til þess að
hugsa samstætt. Heim gat hann
farið, í gömlu sveitina. En myndi
ekki ált, sem þar bæri fyrir augu,
minna hann á missi sinn, og ýfa
ógróin sár? Spursmálslaust. Nei,
ekki heim. Líklega væri lieppileg-
ast að taka eitthvað það fyrir sem
svo væri gagn ólíkt því, sem 'hann
hefði áður reynt, að mesti svið-
inn og sársaukinn gleymdist í
daglegri baráttu við nýstárlegar
gátur og þrautir.
... Jón kom ekki í Grrundar-
kot fyrr en gerðir höfðu verið upp
allir fiskireikningar og peningum
skift milli þeirra. félaga. Seinustu
skil voru gerð; í Selkirk og þaðan
fór Páll lieim, en Jón brá sér til
Winnipeg og tafði þar nokkra
daga.
Það var farið að skyggja ]>eg-
ar Jón kom fyrir skógar-jaðarinn
suðaustur frá Grundarkotshúsinu,
er þá blasti við auga norðan meg-
in brautarinnar á víðáttumiklum,
sléttum velli, og tvö hundruð
föðmum vestur þaðan sá hann þá
líka hálf-smíðaða húsið sitt. Yfir
því grúfði þögn og dimma, en líf
og ljós glóði á liverjum glugga í
hinu. Samtímis fann hann sárt
til þess, að erfitt yrði að kveðja
Rúnu. Hann hafði gert ítrekaðar
og alvarlegar tilraunir að útrýma
mynd hennar úr lijarta sínu, en
það kom fyrir ekki. Myndin kom
jafnharðan aftur. Það var hepni
að hann kom ekki þangað á suður-
leiðinni, með Páli. IJann hefði
þá víst mist vald yfir tungu sinni
og sagt meira við hana, en hann
átti með að segja undir kringum-
stæðunum. Hann gat þá ekki á-
sakað sjálfan sig fyrir að hafa
fært lienni harmabrauð. Það var
þakka vert.
Hann gekk heim að húsinu,
barði að dyrum, og gekk svo inn,
eins og venja hans var. Á næsta
augnáb'liki var liann kominn inn f