Skírnir - 01.01.1942, Page 8
6
Pr. le Sage de Fontenay
Skírnir
öll oltið á því, hvað einhverjum styrjaldaraðilanum kynni
að þykja hernaðarnauðsyn til sóknar eða varnar fyrir
sjálfan sig.
í fyrri heimsstyrjöldinni þurfti Þýzkaland ekki á beinni
hernaðarþátttöku Dana að halda. Þeim var jafnvel meiri
hagur að því, að Danmörk væri hlutlaus og dönsku sundin
hlutlaust hlé fyrir flota þeirra. Hinsvegar hafði brezki
flotinn ekki aðstöðu til þess að brjóta undir sig sundin og
hafði því ekki ástæðu til þess að krefjast þess að þau yrðu
opnuð, svo að hann kæmist inn 1 Eystrasalt til hjálpar
Rússum.
Þess vegna dróst Danmörk ekki inn í styrjöldina
1914—18.
En í þessari styrjöld er gildi Danmerkur í hernaði orðið
allt annað, af því að lofthernaðurinn er svo mikilsmeg-
andi. Þýzkaland gat lagt Noreg undir sig með lofthernaði,
en það hefði verið ógerlegt í síðustu heimsstyrjöld. Nú
var Danmörk nauðsynleg flughernaðarstöð fyrir Þýzka-
land í baráttunni um yfirráðin yfir Norðursjónum og
flutningaleiðum til Noregs. Þess vegna var Danmörk her-
numin í apríl 1940, undir eins og til átaka kom um sigl-
ingaleiðina meðfram vesturströnd Noregs.
Þeim, sem á einhvern hátt gátu fylgzt með því, sem
fram fór í heiminum, kom hernám Danmerkur því engan-
veginn á óvart.
En —
Danmörk hefur verið sjálfstætt ríki í meira en þúsund
ár. Þess vegna var ekki að undra, að hernámið lamaði
dönsku þjóðina nú, að hún þóttist svikin og buguð og varð
erfitt að gera sér grein fyrir því, hvernig hún ætti að snú-
ast við rás viðburðanna.
Ég ætla ekki að ræða sjálft hernámið eða hernámsað-
ferðina, ég ætla að einskorða mig við efnið, en ég hef valið
— stöðu Danmerkur frá sjónarmiði stjórnmálanna.
Eins og allir menn vita, hófst framkvæmd hernámsins
um 5-leytið morguninn 9. apríl, um leið, eða að því er mér
skilst, skömmu áður en þýzki sendiherrann leitaði fundar