Skírnir - 01.01.1942, Blaðsíða 45
Skírnir
Ræða Periklesar
43
ur, en í athöfnum sínum, um það, sem fram undan var,
töldu þeir rétt að treysta sjálfum sér. Og er til orustu
kom, þótti þeim betra að verjast og falla en að láta und-
an og bjarga lífi sínu; þeir flýðu frá vansæmdinni, en
stóðu fastir fyrir, og á örstuttri örlagastund, sem fremur
var stund frægðar en ótta, hurfu þeir héðan.
Þessir menn reyndust því svo sem borginni sæmdi. En
yður, sem eftir lifið, ber að telja yður skylt að hafa engu
deigari hug til að mæta óvinunum, þó að þér biðjið guð-
ina um meira öryggi, og ættuð þér ekki að meta gagnið
af slíkum hug eftir orðum ræðumanns einum, þó að hann
kynni að fjölyrða um það, sem þér sjáið eins vel sjálfir,
hve gott það er að verjast óvinunum, heldur skylduð þér
daglega festa sjónir á veldi borgarinnar og fella ástarhug
til hennar, og þegar þér skynjið mikilleik hennar, þá hugs-
ið um það, að alls þessa öfluðu hugprúðir menn, er þekktu
skyldu sína og vildu ekki vamm sitt vita í mannraunum,
og yrði þeim einhvern tíma áfátt í raun, þá vildu þeir eigi,
að borgin færi á mis við hreysti þeirra, og færðu henni
hana sem fegurstu ástgjöf. Því að þeir gáfu líf sitt fyrir
þjóðina og hlutu sjálfir lof, er aldrei fyrnist, og hina veg-
legustu gröf — ekki þá, er þeir hvíla í, heldur fremur
hina, er geymir frægð þeirra um allan aldur, svo að henn-
ar verður ávallt minnzt, hve nær sem lofræða er flutt eða
dáð drýgð. Því að öll jörðin er legstaður frægra manna,
og ekki er letrið á legsteinum ættlandsins eitt þar til tákns,
heldur lifir og í fjarrum löndum í hverju brjósti órituð
minning þeirra, geymd í hjarta fremur en greypt í stein.
Farið nú að dæmi þessara manna og metið frelsið til sælu,
en hugrekkið til frelsis, og látið ekki hættur stríðsins vaxa
yður í augum. Því að eigi ættu bágstaddir menn, sem enga
von eiga góðra hluta, öðrum fremur að vera ósparir um
líf sitt, heldur hinir, sem eiga á hættu, ef þeir lifa áfram,
að gæfan snúist í ógæfu, og mest í húfi, ef illa fer. Því að
sárara svíður góðum dreng sú læging, er dáðleysinu fylg-
ir, en dauði, sem kemur óvitað í fylgd dáða og fagurra
vona um föðurlandið.