Skírnir - 01.01.1942, Qupperneq 71

Skírnir
Brezka þjóðasamfélagið
69
viðskiptum við önnur lönd og beina þeim heldur til landa
innan heimsveldisins. Sérstaklega hefur Bretland keypt
meira að tiltölu en áður af samveldislöndunum en öðrum
löndum, og talið er, að stefna Bretlands í viðskiptamálum
síðan 1932 hafi verið samveldislöndunum meira til ávinn-
ings en Bretlandi sjálfu.
Það getur verið, að merkustu ártölin í sögu brezka
heimsveldisins séu 1783 og 1931. Hið fyrra árið markar
þáttaskil í þessari sögu. Þröngsýn ríkisstjórn hafði viljað
leggja skatta á brezka nýlendumenn að þeim fornspurð-
um. Fór hún þar að ráði sínu eins og einræðissinnaðir
konungar höfðu áður gert í heimalandinu, en brezka þing-
ið jafnan staðið í móti og unnið sigur að lyktum. Þegar
hin sama ríkisstjórn notaði þar á ofan í stórum stíl þýzkt
málalið í baráttunni gegn nýlendumönnunum, þrútnaði
þeim reiðin æ meir, og ríkisstjórnin neyddist til að viður-
kenna sjálfstæði nýlendnanna 13 í Norður-Ameríku.
Þessi urðu málalokin af því, að nýlendumennirnir fengu
ekki að njóta sama réttar og bræður þeirra í móðurland-
inu. Árið 1837 var í aðsigi í Kanada hreyfing í sömu átt
og nýlendunum syðra fyrrum. En á þessu árabili höfðu
gerzt margir atburðir og stórir. Þar á meðal heima í Eng-
landi árið 1832, þegar kjördæma- og kosningalagabreyt-
ingin var lögleidd og þar með takmarkað alræði hástéttar
landsins. Nú tók brezka stjórnin þannig á málunum, að
hún lét rannsaka alla málavexti í Kanada gaumgæfilega.
Hinn vitri maður, sem rannsóknina hafði með höndum,
komst að þeirri niðurstöðu, að nýlendumenn hefðu sjálfir
fengið of litlu að ráða um stjórn nýlendunnar, og lagði til,
að þeir fengju einmitt samskonar sjálfstjórn og forystu-
menn uppreisnarmanna í gömlu nýlendunum höfðu beðið
um 60 árum áður. Nú fékk Kanada sjálfstjórn sniðna í lík-
ingu við stjórn móðurlandsins brezka. Leiðin var fundin
og það fordæmi fengið, sem fylgt var síðan í öðrum ný-
lendum. Fáum áratugum eftir að sundurleitir hópar land-