Skírnir - 01.01.1942, Qupperneq 138

136
Ólafur Lárusson
Skírnir
og má vera, að vígslunnar sé getið vegna þess að vatnsins
var aflað með svo óvenjulegum hætti.
í Blikalónsdal á Sléttu er dæld eða jarðfall, sem sagt
er að fljót mikið hafi runnið eftir fyrr á tímum, en Guð-
mundur biskup hafi sungið fljótið niður á ferðum sínum.
Nánari sagnir eru ekki um þetta, en líklegt er að einhver
helgi hafi fyrrum verið á stað þessum. Þar sem vegurinn
liggur niður í dalinn heitir Dalkross og gæti það nafn
bent til þess, að kross hafi staðið þar í kaþólskum sið.124)
Enn má geta þess, að í Svartárdal, er gengur út úr
Bleiksmýrardal, er steinn, sem nefndur er altari eða
Gvendaraltari,123) en engar sagnir eru um það, hvernig á
því nafni muni standa.
Guðmundur biskup var svo sem kunnugt er mikill mein-
lætamaður, en ekki gætir þess þáttar í fari hans að neinu
í sögnum um hann frá síðari tímum, ef frá er skilin sögn-
in um að hann hafi gengið berfættur alla leið heiman frá
Hólum, er hann fór að binda orminn í Lagarfljóti. Hins
vegar eru á biskupsstólnum á Hólum örnefni, sem minna
á bænrækni hans og strangleika við sjálfan sig. í norð-
vesturhorni Hólabyrðu, fjallsins upp af staðnum, er hjalli
nálægt því miðhlíðis í fjallinu. Syðst á hjallanum er dæld
eða skál, sem nefnd er Gvendarskál. í botni hennar er
bjarg eitt mikið, sem heitir Gvendaraltari. Sagan segir, að
biskup hafi farið þangað upp til bænagerðar hvern föstu-
dag í föstunni og oft endranær, en leiðin upp í skálina er
löng og brött. Gvendargeiri heitir grasgeiri í Byrðunni,
er liggur áleiðis til skálarinnar. Kvað votta þar fyrir garð-
lagi og segja munnmælin, að það sé göngugarður bisk-
ups.12G)
V.
Um fáa menn hafa dómar manna verið sundurleitari en
um Guðmund biskup og svo er enn. Ég er samdóma þeim
mönnum, sem telja að hann hafi öllu öðru fremur verið
hugsjónamaður. Hugsjón hans var imitatio Christi, eftir-
breytni Krists, lífsstefna hans var að fylgja þeirri hug-