Skírnir - 01.01.1942, Qupperneq 173

Skírnir
Frá mínum dyrum séð
171
um það vert, hvernig það uppeldi er af hendi leyst eða
hvernig því er fyrir komið. Því er það ekki sá partur
mannsins, sem ræður athöfnum líkamans, og sú fótfesta,
sem mest er undir komið í stórfljóti lífsins? Þessi ger-
breyting, að trúaruppeldið er tekið af heimilunum og flutt
í skólana, er bylting, því að, eins og áður er sagt, var fyrr-
um megináherzlan á heimilunum lögð á þessa kennslu,
hún var þungamiðjan, sem allt snerist um, en hvernig er
þessu nú varið? Þannig, að trúarkennslan er sama sem
engin, eða það er óhætt að segja ekkert meginatriði, börn-
in geta eiginlega ráðið því sjálf, hvort þau læra nokkuð
í því eða ekki. Það eina, sem eftir er af þessari gömlu
fræðslu, sem áður var lögð svo mikil áherzla á, eru þá
nokkrir viðtalstímar hjá presti fyrir ferminguna. Annað
veganesti fá þau ekki í þeim efnum út í lífið, þau, sem
ekki geta eða vilja afla sér þess á annan hátt, og þau munu
vera fæst — því miður. Þetta er stórkostleg hnignun og
afturför, þar sem sízt skyldi. Sumir segja, að heimilin
eigi að bæta upp þessa vöntun, en því fer fjarri að svo sé.
Ýmist hafa aðstandendur ekki ástæður eða þekkingu eða
upplag til þess, og svo mun víða vera litið svo á, að úr því
að skólarnir hafa tekið að sér börnin til uppfræðslu og
þjóðin borgar stórfé til þeirra hluta, þá sé það þeirra að
sjá um alla kennslu bæði í þessu sem öðru. Ég ætla ekki
að lasta í sjálfu sér allar þær aðrar fræðigreinar, sem reynt
er að kenna börnum í skólunum, en reynslan sýnir, að eft-
ir margra vetra setu í barnaskóla er sá árangur venjuleg-
ast mjög lélegur, sem sjálfsagt kemur nokkuð til af and-
legu þroskaleysi til að skilja erfiðar námsgreinar. Mín
skoðun er sú, að fram til 12 ára aldurs ætti námsgreina-
fjöldi að vera mjög takmarkaður, aðeins létt byrjun, en
aðalatriðið ætti að vera að móta barnið andlega og sið-
ferðislega. Ég ætlast ekki til, að því sé kennd nein torskil-
in guðfræði, heldur það að maðurinn er meira en líkam-
inn, hann er líka andi, sem hugsar, áformar og ræður at-
höfnum líkamans, sem hann ber fulla ábyrgð á, og af því
að hann á líf fyrir höndum eftir þetta líf, hvort sem það