Jörð - 01.12.1940, Blaðsíða 75
menningarlegt hlutverk þjóö-
arinnar og æðstu völd yfir
málum hennar. En slíkt er niis-
skilningur. Öllum þjóðum er
það nauSsynlegt, aS geta séS
öll sín mál í senn, eiga heildar-
sýn yfir hlutverk sitt, vita leiS-
ina til aS leysa þaS af hendi,
og stefna sem beinast aS mark-
inu. Sérstaklega er þetta nauS-
synlegt hverri smárri þjóð, því
aS lífsréttur hennar sem þjóS-
ar er fólginn í því, aS hún eigi
sérstakt hlutverk, viti ljóst i
hverju þaS hlutverk er fólgiS
og stefni beint aS því að leysa
þaS af hendi. HiS sérstaka hlut-
verk íslenzku þjóSarinnar hlýt-
ur að vera fólgiS í hlutdeild
hennar og forystu i sókn
mannkynsins á norSurvegu,
baráttu þess aS þekkja, skilja
og meta þaS er norSriS býr yf-
>r, ná valdi yfir þvi og njóta
þess. Þegar islenzka þjóSin
reisi'r fullvalda þjóSveldi, á hún
aS minna bæði aSrar þjóSir og
— fyrst og fremst — sjálfa sig"
á þetta hlutverk sitt meS því aS
velja Vilhjálm Stefánsson sem
fyrsta forseta sinn. Um leiS
skapar hún sér örugga forystu
til þess aS leysa hlutverk sitt
af hendi.
En þó aS íslenzku þjóSinni
verSi þess ekki auSið, aS verða
fullvalda þjóSvekli á næstu ár-
um, þó aS hún eigi ekki kost á
því aS gera Vilhjálm Stefáns-
son aS sínum fvrsta forseta,
þarf hún ekki aS láta merki
sitt falla, heldur mun hún samt
sækja fram vondjörf. Og þó
aS hún eigi þess ekki kost, aS
heyra hljóminn í rödd Vil-
hjálms Stefánssonar, er hann
býSur og bendir til sóknar úr
valdastóli á íslandi, þá er þó
úrvöl aS njóta þeirrar leiSsagn-
ar, sem eru í ritum hans. Jafn-
vel meS því einu getur íslenzk
þjóS öSlazt nokkra lilutdeild í
sigrum hans.
Arnór Sigurjónsson,
Heimsskautsferðir
hafa verið kappsamlega stundaðar síðan um miðja síðastliðna öld. Fyrstur
tnanna, tii að kornast á sjálft Norðurheimsskautið, mun hafa orðið Banda-
ríkjamaðurinn Pcary, 6. April 1909. Af staðnum sjálfum jjótti ekkert frá-
sagnarvert, nema ef vera skyldi, hvað ísinn þar var „krit“hvítur og hitt,
þar var djúpsævi, en land ekkert. Þetta gerðist í sjöttu og síðustu tii-
raun Peary’s, til að komast á Norðurheimsskautið. Arið 1926 var tvisvar-
flogið yfir það. Fyrr til varð Bandaríkjamaðurinn Byrd, i flugvél, en þrem-
l'r dögum seinna kom Norðmaðurinn Amundscn þangað i loftfari. Arið
J93i fór Astraliumaðurinn Wilkins í kafbát yfir heimsskautið og hafði þá.
verið fjóra sólarhringa undir is.
Jörd 377