Jörð - 01.12.1940, Blaðsíða 132
Það mun eigi þykja kurteisi, að rit-
dæma liér önnur timarit eða blöð,
en í raun réttri er þar um að ræða
mikinn og áhrifaríkan þátt í bók-
menntun þjóðarinnar. Fátt hefir
komið út af fræðiritum á árinu.
Bókmentafélagið hefur geíið út rit
cftir Einar Ól. Svcinsson Um is-
lenzkar þjóðsögur og Söguíélagið
rit eftir Ölaf Davíðsson Galdur og
galdramál á Islandi (i. hefti), og
hefir það rit geymzt í handriti sið-
an um aldamót. Frank lc Sage dc
Fontcnay, sendiherra Dana á Is-
landi hefir sjálfur þýtt á islenzku
fyrirlestra Um uppruna og áhrif
Múhameðstrúar, er hann flutti í
fyrravetur í háskólanum i Reykja-
vik og ísafoldarprentsmiðja gefið
út. Þetta er viðburður, að sendiherra
Dana skuli hafa lagt þvilíka aiúð
við íslenzkt mál og islenzka þjóð,
að hann gerizt rithöíundur um sin
„fornu fræði'* á okkar máli. Þetta
cr lika fróðleg bók og nær okkar
tíma um efni en margan grunar, fyr-
ir þann skyldleika, sem er með upp-
hafi veldis Múhameðstrúarmanna og
veldi nazismans nú. En þetta verð-
ur mönnum ef til vill enn ljósara,
ef þeir lcsa eftir þessari bók rit
Sigurbjarnar Einarssonar Kirkja
Krists i ríki Hitlers. En þá bók er
vert að lesa, þó að ekki sé fyrir
annað en l>að, hversu vel hún er
byggð og rituð.
ÞAÐ, sem komið hefir út af
þýddum bókum á árinu um-
fram það, sem þegar er um getið,
eru einkum ljækur, sem ætlaðar eru
til skemmtilesturs einu sinni. Flest
cru það skáldsögur, „spennandi reyf-
arar“. Þó þykir ástæða til að geta
tveggja bóka, sem ekki eru skáld-
sögur, og hinar skdmmtilegustu bæk-
ur eigi að siður. Eru það Skíðaslóð-
ir eftir Sigmund Rnnd skíðakapp-
ann norska, þýdd af Ivari Guð-
iimndssyni, og Hvalvciðar i Suður-
höfum eftir Aagc Krarup Niclscn.
þýdd af Karli Isfcld. Hvalveiðar i
Suðurhöfum er mjög vel þýdd hók,
þó að til séu þar orð og orðasam-
bönd, sem eigi eru rétt islenzkt mál.
Skiðaslóðir er á fjörlegu en hroð-
434
virknislegu máli. Astæða er til að
geta með þakklæti útgáfu á Fcrðum
Gullivers eftir Jonathan S-wift, sí-
gildri bók og skennntilegri bæði fyr-
ir börn og fullorðna, og er þýðing-
in góð. Annars er varhugaverðast
við þetta mikla flóð -þýddra bóka, að
tilfinningu alþýðunnar fyrir góðu
máli og tungutaki hennar getur
hætta af þeim stafað, ef ekki er
verið á verði. Það er ekki rétt að
loka augunum fyrir því, að þýddu
sögurnar eru af mörgum lesnar, og
þær eru margar hverjar á mjög
slænnt máli. Ef þær væru yfirleitt
þýddar á likan liátt og Vcrið þé>'
sœlir. hcrra Cliips, er Bogi Ólafs-
son hefir þýtt, þyrfti cngar áhyggj-
ur af þessu að hafa. En svo er nú
mál með vexti, að þó að sú saga
sé listaverk og þýðingin við þess
hæfi, þá verður hún ekki lesin af
þvílíkri áfergju af alþýðu manna
sem aðrar sögur ýmsar, sem minni
bókmenntalegri iþrótt lýsa og þýdd-
ar hafa verið á lélegt mál. Ékki
er rétt, og tæplega hægt, að amast
við útgáfu og lestri þvilikra
skcmmtibóka. En til hins væri á-
stæða nú, þegar þjóðin þarf að verja
þjóðerni sitt, lif sitt sem þjóðar, aí
allntg og aicíli, að meira sé litið
eftir málinu á þeim bókum, en gert
er. Mætti jafnvel gera það að skil-
yrði fyrir því, að leyfð sé útgáfa
þeirra, að yfir þýðingarnar sé far-
ið af mönnum, sem kunna að fara
með íslenzkt mál.
Arnór Sigurjónsson.
Þetta þótti mér bækur
T-J EGAR ÉG VAR BARN að
aldri, þóttist ég ríkari, en vaér
hefir oftast endranær fundist ég vera,
er ég hafði heim með mér í fyrsta
sinn bindi af Þúsund og einni nóH
að láni. Þá fannst mér og ég ve(a
likur eiganda góðrar gullnámu, er eg
hafði Þjóðsögur JónsArnasonar und-
ir höndum. Lestur lærði eg ekki, s'°
ncin mynd væri á, fyr en mér voru
fengnar í hendur Islendingasögurnar-
Lesandi.
jönf