Jörð - 01.12.1948, Blaðsíða 88

86
JÖRÐ
þurft til að verkum þeirra gæti eftir það orðið lífvænt í land-
inu. Verk, sem jafnvel liafa borið með sér ótvíræðan svip
skáldsins eða þroskaðrar, listrænnar túlkunar, hafa þar verið
borin fyrir borð í algerri þögn, eða mætt þar skopskeytum
og fíflaflaugum.
Það er vá fyrir dyrum, þegar slík verk íslenzkrar braglistar
og ljóðtækni eru annað tveggja svæfð dauðasvefni þagnarinnar
og algerðrar einskisvirðingar slíkra bókmenntaleiðtoga, með
þjónustusamlegri aðstoð hugblauðra hlutleysissálna, sem óttast
að þurfa að deila við dómarann, ef þeir opni sinn kjaft eða
áræði að hafa eigin skoðun. Eða þau eru af þeim hinum sömu
klössuð og stimpluð frammi fyrir íslenzkri alþýðu sem „svip-
laust rímgutl“, „ófrumleg“ (sic!), „þýðingarlaus hagmælska“,
„ómerkilegt bergmál eldri skálda, sem ekki borgi sig að lesa“,
o. s. frv. Já, víst er þá vá fyrir dyrurn, og meiri og stærri en
flestir gera sér grein fyrir.
Stuðlaformið er íslenzk helgilist, sem þjóðin er tengd til lífs
eða dauða.
Og þau skemmilegu viðhorf og eyðingaröfl, sem umkringja
það nú og virðast þokast nær ár frá ári, eru meiri vogestir en
flestir aðrir fjendur, sem nú leika ljósum logum í lífi þjóðar-
innar á flestum sviðum. Og eru þeir þó margir og ófrýni-
legir.
En eyðingaröfl íslenzkrar ljóðlistar eru nú orðin eins og
klær, sem sökkva dýpra og dýpra inn í sefjaða meðvitund þjóð-
arinnar og slíta þar upp rætur ljóðsins, eina af annarri — þessar
líftaugar jrjóðarinnar.
Og kannski sækja skemmdar- og drápsöflin þar ákafast að,
einmitt vegna þess, að stuðlamálið íslenzka er okkur annað
og meira en fögur erfðalist og erfðamenning.
Það er lífsljúð þjóðarinnar. Það er lífsljóð hvers einasta ís-
lendings.
Ekkert annað — engin kraftur jarðneskur annar — hefði
megnað að geyma tungu okkar yfir 15., 16., 17. og 18. öld —
í fjögur hundruð ára dauðastríði hálfdrepinnar, umkomu-
lausrar og allslausar smáþjóðar, fyrir tungu og tilveru.
Og ekkert annað megnar að varðveita það framvegis. Varð-