Jörð - 01.12.1948, Blaðsíða 193
JÖRÐ
191
viðurkenndum mikilvægustu landvinningum erfðafræðinnar
á þessari öld. Meðal annars ræðst hann á Mendels-lögmál, en
ýmsar hraktar hugmyndir Darwíns eru endurvaktar.
Það eru þó ekki einungis kenningar Lysenkós, sem eru ný-
stárlegar, heldur engu síður rökfærslu-aðferðir hans. Bók hans
varð fyrir miklum árásum rússneskra arfgengisfræðinga, og
næstu árin geisaði deila um hana og það, er lnin flutti, er varla
verður til annars jafnað en guðfræðistyrjalda miðaldanna.
Lysenkó vann frægan sigur. Hann var dreginn upp úr hálf-
gildings umkomuleysi og settur í forsetastól Lenínháskólans í
landbúnaðarvísindum (Lenin Academy of Agricultural Sci-
eríces), gerður að varaforseta Æðsta ráðs Ráðstjórnarríkjanna,
forstjóri margra tilraunastöðva og þakinn heiðursmerkjum.
Aftur á móti fór mjög illa fyrir ýmsum andstæðingum hans.
Vavilov, fyrirrennari hans við Lenínháskólann, var handtekinn
1940, sendur í fangabúðir 1941 og dó þar. Frumukjarnafræðing-
arnir G.A. Levitzky og N.P. Avdoulov voru sendir í þrælkunar-
vinnu. Árið 1935 voru tveir arfgengisfræðingar, I. J. Agol og
L. P. Ferry, teknir af lífi. Árið 1937 var forseti Stofnunar lækn-
isfræðinnar fyrir arfgengisrannsóknir (Institute of Medical
Genetic Research) í Moskvu tekinn af lífi.
Sams konar þvingunarráðstafanir notar Ráðstjórnin á öllum
sviðum vísindalegra rannsókna að kalla. Þess er raunar aldrei
getið í blöðunum, þegar forseta einhverrar menntastofnunar
er hrundið úr embætti eða stofnunin sem heild lögð niður.
Árið 1934 framkvæmdi Lækna-líffræðistofnunin (Medica-Bio-
logical Institute) í Moskvu rannsóknir, sem einsdæmi voru,
á tvíburum, er ekki urðu þekktir sundur. Rannsóknin sýndi,
svo langt sem hún náði, að arfgengi má sín meira en umhverfi
og aðbúnaður. En stofnunin var rústuð og fremstu menn
hennar dæmdir til dauða fyrir njósnir og landráð.
Til skamms tíma hefur verið að kalla ógerningur að kynna
verður aftur fullkomin fruma, er þær sameinast við frjóvgun. — Gen — erjða-
eindir — erfðavisirar: smákorn, sem raðað er saman í litningana og líkja mætti
við perlur á festi. Erfðavísar ákveða eiginleikana og geta skipt hundruðum í
hverjum litningi. Skipting litninga og erfðavísa í kynfrumunum orsakar hina
óendanlega miklu fjölbreytni erfðanna.