Jörð - 01.12.1948, Blaðsíða 95
JÖRÐ
93
og jafnvel hálfúrkynjuðu sveitafólki heldur en í nágrannalönd-
unum í vestri, og tóku lýsingar á lífi þessa fólks að setja nokk-
urn sérsvip á finnskar bókmenntir á árunum milli styrjaldanna.
Þessa gætir nokkuð í Skapadœgri Sillanpdas, en þó einkum í
hinni frægu skáldsögu Joels Lethonen, sem heitir á sænsku
Odemarkens barn — Börn auðnanna. Sakir alls þessa varð sú
raunin, að þó að Finnar legðu mikla áherzlu á sem nánasta
samvinnu við þær þjóðir Norðurlanda, sem næstar þeim búa,
og nreiri hluti finnsku þjóðarinnar aðhylltist sönru stefnur og
þær í menningarmálum, atvinnumálum og félagsmálum —
ynni flestu frenrur frelsi, sanrlrjálp og lýðræði, þá færðist að
nokkru leyti sá svipur á bókmenntir lrinna finnskumælandi
Finna, senr stakk nrjög í stúf við það yfirbragð, sem gefur
skáldskap Svía, Norðnránna og Dana, séðum frá bæjardyrunr
framandi þjóða, sanrnorrænan heildarsvip. Eg læt því hjá líða
að þessu sinni að víkja nánar að bókmenntum Finna, enda
verð ég að ganga fram lrjá bókmenntafjársjóðunr fjölmargra
annarra þjóða, ýmist vegna þess, að mér hefur ekki gefizt
nægilegur kostur á að kynnast þeim eða sákir þeirra tak-
markana, senr þessi ritsmíð mín verður af öðrum ástæðunr
að vera háð.
. Bókmenntir Dana frá árununr 1919—1939 eru ekki
Danmork ....
ýkja storbrotnar, en samt sem aður eru þær mjog
atlryglisverðar, og þá ekki síður viðhorf danskra ritdómara og
nrenningarfrönruða við skáldskap á þessum árum.
Hinni miklu stríðsgróðaveizlu, senr á er minnzt í kaflanum
Spegill óhugnaðarins, lauk með því, að sá veruleiki, er afleið-
ingar heimsstyrjaldarinnar fyni höfðu af sér getið á sviði fjár-
og franrleiðslunrála, sté norður yfir landamæri Danmerkur, en
suður yfir þau landamæri lröfðu verið reknar á styrjaldarárun-
unr hjarðir nauta og hesta, og lest eftir lest lrafði farið yfir þau
daga og nætur — allar fullar af svínakjöti, eggjum, sméri, fiski,
nréli og nýlenduvöru — auk nrargs konar iðnaðarvarnings, en
norður hafði fokið drífa af seðlurn, ávísunum, hlutabréfum og
skuldabréfum, og eftir brautum, vegum, götum og stígunr
lröfðu oltið gullin mörk. Sá veruleiki, sem nú konr sunnan að,