Jörð - 01.12.1948, Side 151

JORÐ
149
Ójá, hann kemst furðu vel frá þessu! Sýnist ykkur ekki, að
hann ætti svo að láta kassana liggja fyrst um sinn — og færa
gluggann yfir á suðurhliðina í „húsi skáldsins"?
Ýms rit
ÆFISAGA ÁRNA PRÓFASTS ÞÓRARINSSONAR, rit-
uð eftir sögn hans sjálfs af Þórbergi rithöfundi Þórðar-
syni, er rit, sem vakið hefur mikla athygli og margvíslegar deil-
ur manna á milli og í blöðum. Af þessu riti eru nú komin þrjú
bindi, Fagurt mannlíf, 1 sálarháska og Hjá vondu fólki. Ég
þekkti nokkuð frásagnarsnilli og mælsku séra Árna, og þótti
mér sýnt, að eftir honum mætti skrifa merkilega sögu, en hins
vegar gæti það verið mjög vandgert. Ekki efaðist ég um, að
Þórbergur ætti til nægilega vandvirkni og ritsnilli til þess að
vinna verkið, en ekki vissi ég, hve ljóst honum kynni að
vera, hver vandi honum væri þarna á höndum. Mjög mikil
forvitni lék mér á því, þá er ég greip fyrsta bindið, að komast
að raun um, hvort sá háttur væri á hafður, að sér Árni segði
allt í beinni ræðu, eða hvort Þórbergur segði frá eftir honum.
Þá er ég hóf að rita Virka daga, 1935, var mér í fyrstu ekki
ljóst, hvern kostinn ég skyldi velja, segja frá Sæmundi, eða
láta hann sjálfan tala. Ég gerði nokkrar tilraunir og kaus síðan
að segja sjálfur frá eftir frásögn sögumannsins. Þetta virtist
mér hafa ýmsa kosti. í fyrsta lagi var það, að einungis í sam-
tölum varð ég að fylgja mjög náið orðavali sögumannsins. í
öðru lagi gat ég, með betri samvizku en ella, bætt við almenn-
um, hlutlausum upplýsingum um þetta eða hitt. I þriðja lagi
gat ég sagt sitthvað um sögumanninn, sem hann annaðhvort
vildi ekki láta liafa eftir sér sjálfum eða ég beinlínis fékk frá
öðrum.
Fagurt mannlif þykir mér skemmtilegast og sögulegast af
þeim þrem bindum, sem út eru komin, og með ágætum er þar
sagan af Signýju Jóhannsdóttur. En í þessari bók gætir þess
nokkuð, þá er Þórbergur eykur við upplýsingum frá sjálfum
sér, en segir þó frá í orðastað séra Árna, að þar hatti fyrir í stíln-