Jörð - 01.12.1948, Side 15

JORÐ
13
sögur lians gerast í ákveðnum landshluta og ákveðnum hér-
uðum. Ég fæ ekki betur séð en einmitt þessi vinnubrögð Haga-
líns réttlæti þá skoðun, að hann sé raunsæismaður sem rithöf-
undur og byggi sögur sínar markvisst á persónulegri reynslu.
Það er alkunna fyrir löngu síðan, að Hagalín á við vissa bæi
og staði á Vestfjörðum í sögum sínum. Nægir að geta um örfá
dæmi þessu til sönnunar. Vogar, býli Sturlu, söguhetjunnar í
stærstu skáldsögu Hagalíns, eru Svalvogar, sem er yzti bærinn
í Dýrafirði vestanverðum, skammt frá bernskuheimili höfund-
arins, og gerir hann sér ekki meira far um að leyna þessu en
svo, að hann sleppir aðeins fyrri hluta bæjarnafnsins. Lokin-
hamrar, þar sem Hagalín er borinn og barnfæddur, verða
Hamrar í skáldsögunni, og er þar sams konar stytting og í Sval-
voganafninu: fyrri hluti staðarnafnsins er felldur niður. Hins
vegar er algerlega breytt um bæjarnafn, þegar Höfn í Dýrafirði
er nefnd Neshólar í „Þætti af Neshólabræðrum", og raunar
líka í „Sturlu í Vogum", því að þar er Neshólahyskið ná-
grannar Vogafólksins. Víða má líka þekkja ákveðna kaupstaði
á Vestfjörðum í skáldsögum Hagalíns, með lítið eitt breyttum
nöfnum. í tveimur ofantöldum sögum, „Þættinum af Neshóla-
bræðrum" og „Sturlu í Vogum“, fellir Hagalín frásögnina inn
í nánasta umhverfi æsku sinnar, þar sem hver vík og nýpa er
nákunningi hans. Þetta hrikalega, óblíða umhverfi hefur haft
djúptæk áhrif á hann sjálfan, og hann lýsir því með slíkum
kunnugleik, en þó jafnframt kynngi og töfrum, að það hlýtur
líka að hafa mikil áhrif á lesendur hans, þegar þeir ganga undir
hönd lionum og horfa með hans augum á hina stórbrotnu
náttúru vestfirzkra annesja.
Margar skáldsögur Hagalíns gerast að sjálfsögðu utan þessa
mjög takmarkaða umhverfis og raunar ýmsar utan Vestfjarða.
Er hér aðeins bent á það sem rithöfundareinkenni bans, að
þorrinn af sögunum gerist þó í átthögum hans og nágrenni
þeirra.
OFT lýsa skáldsagnahöfundar ákveðnum persónum í sögum
sínum, mönnum og konum, sem þeir liafa ýmist kynnzt
sjálfir eða haft glöggar lýsingar af. Þykir bókmenntafræðing-