Bibliotheca Arnamagnæana - 01.06.1977, Blaðsíða 192
188
des om ypperstepræster. I Stjorn 329,26 gengiver det senioribus
4Mos.l6,25.1 Veraldar Saga (udg. 1944) 42,4 bruges det om Matha-
thias (jf. sacerdos lMakk.2:l samt anm. 1), 42,5 om hans søn Judas
Makkabæus (jf. hofdingi 42,11. 43,19 samt Aristobolvs hst yfirmadr
Gydinga ok kalladiz hann bædi konvngr ok byskvp ok sva varo kalla-
dir allir peir hofdingiar er fra Aristobolo varo komnir 44,lff). Gamal
norsk Homiliebok (udg. 1931) har hofdingiar gydinga 79,13, ffirgyd-
ingar 79,18 (dette betyder iflg. Fritzner “Jødernes Øverste,
Pharisær”).
Fornsvensk. I lidelseshistorien i MP II bruges iudha høfdinge
som gengivelse af principes sacerdotum (vekslende med presta høf-
dinge og iudha biskop, ovf. under 2 og 7): 6,10 (Matth.26:14). 11,12
(26:51). 14,19 (27:6). 22,2 (27:62). 25,29 (28:11), ogsaa hvor Vul-
gata har principes sacerdotum et seniores populi: 5,15 (Matth.
26:3). 10,22 (26:47). 14,6 (27:1). 14,11 (27:3). I Bonaventura an-
vendes det om ypperstepræsterne: iudha høfdhingane ok pharisei
Bo.160,8 (men cayphas iudha biscopin 160,9), maaske ogsaa iudha
høfdhingane oc the fræmsto af folkeno 191,27 (lat. principes et majo-
res populi, se Soderwall), men om andre: biscopomen oc iudha høf-
dhingomen 189,25. Det forekommer i Nikodemus-evangeliet (veks-
lende med iudha biskop)-, alexandrum jwdha høffdingan MB II
374,27, iwdhahøffdingia oc aaldermcennene 384,5 (jf. Matth. 27:20).
390,31.
Gammeldansk. Her er betegnelsen sjælden; den forekommer
i den fra Svensk oversatte passionstraktat: Aff then talen (o: Ju-
das’s) wordhe iødhe høfdingene myget glade Pass. 14r (25r) (jf. Matth.
26:14-15) og hos Christiern Pedersen: denne samme iøde høffding
som hed Annas DS I 342,22 (pontifici Joh.l8:15), iøde høffdinger-
niss tienere 342,11 (ministri Iudaeorum Joh.18:12), Iøde høffdin-
gerne 351,3. Hvor det nævnes sammen med biskoper, maa det be-
tegne andre personer: Pass. 37r (68r) (jf. Luk.23:13), Bonav. Me-
dit. 74v, ChrPedersen DS I 341,15-16 (jf. Joh.18:3). 142 (Matth.
2:4).